Wat volgens vrienden ’s werelds eerste koffiehuis was, bevindt zich op een paar kilometer afstand van mijn huis. Opgericht in de 16e eeuw, werd dit bruisende café een centrum van ontspanning, recreatie en debat in het deel van de wereld dat ik mijn thuis noem. Binnen een paar decennia transformeerden koffiehuizen in centra voor het uitwisselen van ideeën en kregen ze zelfs de bijnaam ”penny universities”, omdat iedereen voor de prijs van een kop koffie aan het gesprek kon deelnemen.

Bijna 400 jaar later zijn koffiehuizen nog steeds een sociale ontmoetingsplaats. Maar veel van de klanten in mijn plaatselijke café staren nu alleen nog maar naar hun telefoons en laptops. Immers, het internet is de nieuwe plek waar mensen ideeën uitwisselen, gedachten delen en debatteren over allerhande onderwerpen. In zekere zin zijn sociale media de moderne versie van het koffiehuis.

Voor zendingswerk biedt dit een grote kans. We moeten gebruikmaken van sociale media, het nieuwe domein van ideeën, zowel om mensen kennis te laten maken met nieuwe geloofsconcepten als om een brug te slaan naar persoonlijke evangelisatiegesprekken.

Diepgaande antwoorden

Sociale centra waar de intellectueel hongerigen met elkaar in gesprek gingen en debatteerden, begonnen niet als koffiehuizen. In de tijd van het Nieuwe Testament hielden de Grieken ervan om openbare ruimtes in te richten voor stevige gesprekken.

In Handelingen 17 stapte Paulus de Areopagus op. Daar brachten heidense filosofen hun dagen door met niets anders dan het vertellen en aanhoren van nieuwe ideeën. Waarom ging Paulus met hen in gesprek? Hij wist dat hij diepgaande geestelijke antwoorden had op de vragen die zij stelden. Niet iedereen wilde deelnemen aan die gesprekken, maar velen vonden Paulus’ nieuwe idee van de opstanding van het lichaam meeslepend en de aandacht waard (Handelingen 17:32).

Vandaag de dag bewegen bijna vijf miljard gebruikers zich op sociale media, de moderne Areopagus. Of het nu gaat om het recenseren van de nieuwste superheldenfilm, het ontcijferen van wat wel of geen nepnieuws is of het uitlokken van maatschappelijk protest, dit is waar mensen hun tijd doorbrengen. De onbenulligheid en het ronduit verderfelijke van veel wat op sociale media gebeurt, zorgt ervoor dat veel christenen die afkeuren, ook als we die zelf niet helemaal vermijden. Maar wat als we sociale media, ondanks alle kwalen, zien als een ongelooflijke kans? Net als Paulus raken we misschien ontsteld door sommige dingen die we zien (Handelingen 17:16), maar we kunnen nog steeds het Evangelie naar die plek brengen.

Resoneren en tarten

Wat kunnen we van Paulus leren over het betreden van onze eigen Areopagus? Tim Keller zei dat de sleutel tot aansluiting bij de wereld om je heen is: „resoneren maar tegelijkertijd ook de cultuur om je heen tarten”. Paulus belichaamde dit idee bij de mensen die hij ontmoette op de Marsheuvel in Athene. Hij luisterde en zocht te begrijpen voordat hij begon te spreken. Hij identificeerde hun verlangen naar transcendentie (resoneren), maar hij daagde dit verlangen uit als onvolledig (tarten).

Moderne zendelingen kunnen en moeten hetzelfde doen. We kunnen aanknopingspunten vinden waar het verlangen naar God zich manifesteert als een verlangen naar transcendentie, rechtvaardigheid, vreugde, eer en vrede. We kunnen het goede van deze verlangens bevestigen maar tegelijkertijd tekortkomingen uitdagen door middel van vriendelijke vragen en gesprekken.

Sociale media vormen echter geen fysieke plek waar mensen samenkomen om ideeën te delen. In tegenstelling tot de oude Areopagus zijn sociale media mobiel. Ze lijken meer op de oude Romeinse wegen die Paulus en zijn metgezellen in staat stelden om door het hele keizerrijk te reizen en die onbereikte volken en plaatsen toegankelijker maakten dan ooit. In onze tijd kunnen sociale media het Evangelie sneller, anoniemer (in gevaarlijke gebieden) en breder verspreiden dan traditionele evangelisatiemethoden. Over de hele wereld kan iedereen met toegang tot internet de Bijbel lezen of beluisteren en zendelingen kunnen gemakkelijk bronnen delen in de lokale taal.

Herder met smartphone

Onlangs reisde een vriend van mij door de ruïnes van Kolosse, in Turkije. Die oude stad is nu niet meer dan een met gras begroeide heuvel midden in een boomgaard. Aan de zijkant van die heuvel trof mijn vriend een herder van middelbare leeftijd die zijn schapen hoedde, een baan die er meestal toe leidt dat hij dagenlang alleen zit. Na een kort gesprek haalde deze eenzame herder zijn smartphone tevoorschijn en begon hij door Instagram te scrollen.

In het verleden waren de mogelijkheden voor deze afgezonderde herder om het Evangelie in zijn moedertaal te horen ongelooflijk beperkt. Een kerk zou zendelingen moeten sturen. Die zouden eerst zijn taal en cultuur moeten leren. Om hem vervolgens te kunnen bereiken, zouden die zendelingen grote steden en dorpen moeten passeren om bij zijn kleine dorpje te komen. Uiteindelijk zouden ze hem, zwervend door verlaten gebieden, aantreffen.

Dankzij de smartphone van deze herder hebben kerken en zendelingen van over de hele wereld toegang tot hem. Ze kunnen hem gemakkelijk het Evangelie en Bijbelgedeelten aanreiken. Als hij vragen heeft, kunnen ze die live beantwoorden. Als hij tot geloof komt, kunnen lokale christenen hem begeleiden en mogelijk zelfs een kerk bij hem in de buurt stichten. Dit kan bovendien met talloze mensen tegelijk gebeuren. Met nomaden in Afrika, zakenmensen in Europa en huisvrouwen in het Midden-Oosten.

Geen vervanging

Hoewel sociale media een krachtig hulpmiddel voor de zendingsopdracht zijn, bieden ze geen vervanging voor persoonlijke relaties. Paulus stopte niet in het rijk der ideeën; hij bracht veel tijd door in het leven van degenen die hij liefhad, ongehaast en niet afgeleid door de beperkingen van het scherm (Handelingen 17:17-20, 32-34). De beste strategieën voor onlinebetrokkenheid leiden tot een persoonlijke opvolging. Sociale media kunnen gelovigen versterken, maar niet vervangen.

Sociale media maken het ook niet overbodig dat lokale gemeenten gekwalificeerde zendelingen toerusten en uitzenden naar de volkeren. Deze zendelingen moeten de taal en cultuur grondig leren om degenen die zij willen dienen te kunnen bereiken. Als deze zendelingen doelbewust de moderne Areopagus betreden en de nieuwe Romeinse wegen bewandelen, mogen ze weten dat dezelfde Geest die Paulus in Athene kracht gaf aan hen ook kracht geeft.

Net zoals God Zijn koninkrijk honderden jaren lang door middel van gesprekken in koffiehuizen en discussiefora heeft gebouwd, kan Hij dat ook bouwen door middel van sociale media en virtuele ruimtes in deze tijd. Hij gebruikt nog steeds nieuwe manieren en middelen om de volkeren te leiden naar het oude verhaal van Jezus en Zijn liefde.

De auteur en zijn gezin zijn de afgelopen achttien jaar betrokken geweest bij kerkplantingsprojecten in Azië. Bron: thegospelcoalition.org