„Zaak-Räsänen is teken van de tijd waarin we leven”
De eerste zittingsdag van het hoger beroep tegen Päivi Räsänen levert geen juridische verrassingen op. Toch is het een pijnlijke dag voor de politica, die beticht wordt van haatzaaien tegen homoseksuelen.
Eén ding valt op tijdens de eerste zittingsdag: de discussies tussen de Finse aanklager en de verdediging zijn feller dan bij de eerdere rechtszaak vorig jaar. De publieke aanklager typeert het christelijke parlementslid Räsänen als iemand die homoseksuelen beledigt en minacht. Volgens de verdediging lijkt het soms alsof de aanklager aan het liegen is.
Journalist Danielle Miettinen verslaat de zaak vanuit de rechtbank in Helsinki en schreef een boek over de hele kwestie vanaf 2019. Volgens haar zijn de partijen scherper omdat ze elkaar inmiddels kennen. „In die eerste ronde was iedereen wat zenuwachtig. Nu zijn ze zelfverzekerder.”
Toch zou Miettinen de sfeer in de rechtszaal niet als agressief willen omschrijven. „Men is beleefd en bedaard.”
Het afspelen van een fragment van het satirische radioprogramma waarin Räsänen vermeende beledigingen uitte, zorgde voor een ontlading in de zaal. „De rechters probeerden serieus te blijven, maar dit ontlokte zelfs bij hen een glimlach.”
Matti Sankamo, Räsänens advocaat, zegt tegen CNE.news geen nieuwe inzichten te hebben gehoord ten opzichte van de rechtszaak in 2022, die door de gedaagden op alle punten werd gewonnen. „Het gaat goed, maar we moeten niet zelfverzekerd worden.”
Vrijdag is de tweede zittingsdag, waarin de beklaagden gehoord zullen worden. Omdat het programma donderdag uitliep, sloot Sankamo een derde zittingsdag niet uit.
Ondanks de rustige zitting was het een pijnlijke dag voor de 63-jarige Räsänen. De politica gaf eerder deze week aan gediagnosticeerd te zijn met ischias, een zenuwpijn. „Ze moest op een gegeven moment gaan staan vanwege de pijn”, zegt Miettinen. „Aan het eind van de dag kon je zien dat ze worstelde.”
Belangstelling
De rechtszaak trekt veel media-aandacht, stelt Miettinen. „De publiciteit is enorm. Grote media zijn aanwezig, maar er zijn ook veel andere zaken in Finland die momenteel belangstelling trekken.” Donderdag was ook de dag waarop de Finse regering een antiracismeplan presenteerde, onder meer om ontkenning van de Holocaust strafbaar te stellen. De twee maanden oude regering ligt onder vuur nadat racistische uitingen van bewindslieden openbaar kwamen.
Volgens Miettinen is de zaak desondanks in de gedachten van veel Finnen. „De meesten vinden waarschijnlijk dat wat Räsänen gezegd heeft, fout is. Maar een rechtszaak hierover vinden ze een stap te ver.”
Tijdens de zitting haalt de aanklager diverse onderzoeken aan die zeggen dat seksuele minderheden het niet makkelijk hebben. Uitspraken van Räsänen zouden dit niet beter maken, stelt de aanklager. De verdediging erkent dit, maar stelt herhaaldelijk dat deze bewijslast niets van doen heeft met de aanklachten waar Räsänen voor terecht staat. Volgens Miettinen nam de aanklager ideologische standpunten mee de rechtszaal in. „Het is een bewijs van de tijd waarin we leven. Ik vind het een absurde zaak.”
Ook de Lutherse bisschop Juhana Pohjola, die samen met Räsänen terechtstaat, is droevig gestemd over de rechtszaak. „De aanklager ziet het traditionele christendom als iets dat haat en discriminatie bevat”, zegt hij tegen CNE.news. „Ze hecht geen waarde aan de Bijbelse openbaring dat alle mensen een intrinsieke waarde hebben als Gods schepping.”