Het kán, in vijf uur zes plaatsen bezoeken en nóg meer thema’s aan de orde stellen. Maar het moet wel snel. Koning Willem-Alexander en koningin Máxima hebben voor iedereen een luisterend oor. Maar steeds is er wel iemand die zegt: „Majesteit, we moeten verder.”

Intussen neemt het koningspaar kennis van wat er leeft in de Vallei. Donkere wolken en de regenbuien waarmee de dag begint, doen denken aan de zorgen in de landbouwsector. Bij Scherpenzeel en Renswoude staan tractoren met spandoeken langs de weg, en een paar omgekeerde vlaggen ontbreken niet. „We willen graag meewerken aan verbeteringen, maar de regels veranderen steeds”, zeggen jonge boeren in Barneveld. „Jullie hebben perspectief nodig”, vat de koning samen.

Van Scherpenzeel –eind van de ochtend– tot Wageningen –halfweg de middag– domineert de zonneschijn, symbolisch voor initiatieven die bevolkingsgroepen met elkaar in contact brengen. Doven en horenden, bijvoorbeeld – op de Gebarenboerderij in Scherpenzeel. Bewoners van een nieuwe wijk – op het voormalige ENKA-terrein in Ede. Mensen met en zonder verstandelijke beperking – bij de korfbalvereniging in Bennekom.

Tussen al die bezoeken en gesprekken door neemt het koningspaar de tijd voor het publiek. Een handdruk hier, een selfie daar. Dat publiek staat vooral bij de locaties die bezocht worden; langs de route is het opmerkelijk rustig. Juist daar sta je dan eerste rang: drie vrouwen op een kruispunt in Ede vliegen elkaar om de nek nadat ze persoonlijk vanuit de koninklijke bus zijn toegezwaaid, ook omdat er verder niemand belangstelling toont.

Klompenpad

Het streekbezoek start in Appel, een gehucht tussen Nijkerk en Voorthuizen. Appel loopt uit, of staat achter het raam te kijken. Bij restaurant Maan staan alle zestig leerlingen van basisschool De Appelgaard met vlaggetjes opgesteld. Zolang de vorstelijke gasten er nog niet zijn, gaat de aandacht uit naar een drie maanden oud hondje, dat zich door vele vingers laat aaien.

Maar dan is daar een politiemotor. En even later nog een. En later een derde, met daarachter de koninklijke bus. Een beetje laat; „we hebben eerst de bui over laten gaan”, grapt de koning. Maar nat worden zal hij even later toch.

„Welkom in Appel, majesteit, óns Appel. Fijn dat u er bent”, roept een oudere man. Van de zestig leerlingen is er een jarig. Die krijgt een hand van de koning, en van de koningin. Dan verdwijnen de vorstelijke gasten naar binnen om de vijf burgemeesters te begroeten die vandaag hun gastheer of gastvrouw zijn. De kinderen zakken neer op het meegebrachte blauwe plastic. Nu wachten tot de koning en de koningin weer naar buiten komen.

Het Appelpad aan de Appelsestraat in Appel is de tweede locatie die wordt bezocht. Het is een klompenpad, al blijkt dat vandaag ook met schoenen te bewandelen te zijn zonder dat die in de blubber wegzakken. Schapen draven nieuwsgierig naderbij.

Het pad gaat zomaar bij iemand over het erf. Niet erg, verzekert de bejaarde eigenaar. En één ding weet hij wel: het is de eerste keer dat hij de koning en de koningin voorbij ziet komen.

Wriemelende larven

Barneveld is de volgende pleisterplaats. De pluimveesector zette daar een Poultry Expertise Centre op. De vorstelijke gasten krijgen –alles snel en kort– uitleg bij een kamer vol kuikens en een ruimte met leghennen. Buiten is er een bak vol wriemelende larven; ingrediënten voor kippenvoer.

Nederlandse boeren behoren qua innovatie tot de top van de wereld, zegt de koning even later in een kring van pluimveehouders. Die maken hem duidelijk dat vooral de veranderingen in overheidseisen hen dwarszitten.

Op de Intratuin aan de rand van het dorp lichten borden op: ”Welkom in Barneveld”, met daarop oranje kroontjes. Maar het koningspaar is al onderweg naar Scherpenzeel, het volgende dorp op de route. In Huize Scherpenzeel wijzen de basisschoolleerlingen Elouise Ariese en Romy Bochoven naar een beschilderde vogel: ze namen deel aan een kunstproject. Koningin Máxima herinnert aan het platform Méér Muziek in de Klas, waarvoor zij zich inzet, en vraagt of de kinderen ook tekenles op school krijgen. „Heel soms”, zegt een van de meisjes.

Aan een volgende tafel is er uitleg over IDH, de schuldhulp die vanuit kerken is opgezet. De schuldhulpmaatjes brengen niet alleen de administratie op orde, maar proberen ook het zelfvertrouwen van mensen te vergroten. Andere vrijwilligers vertellen het koningspaar over hun inzet voor het zwembad.

Jochem en Evita Goudriaan krijgen felicitaties voor hun trouwdag, én voor de geboorte van hun dochter Amalia. Met hulp van een doventolk vertellen ze over de opvang van doven op hun Gebarenboerderij.

Mooie jurk

In Ede ging twintig jaar geleden de Nederlandse Kunstzijdefabriek ENKA dicht. De gebouwen die niet werden afgebroken, zijn geïntegreerd in een nieuwe woonwijk. Daar willen volwassenen best over vertellen. Maar schoolkinderen hebben vooral vragen voor de koning en de koningin: „Zijn jullie rijk? In welk land wonen jullie?” Het blijkt het Nederlandse koningspaar te zijn.

Na een winderige wandeling is er nog even uitleg over de bouwplannen die het treinstation moeten verbeteren. Dat bedient ook Bennekom en Wageningen, de laatste twee haltes tijdens het streekbezoek.

In Bennekom heeft korfbalvereniging DVO/Transus een team voor mensen met een verstandelijke beperking. Die laten trots zien wat ze kunnen. „Vindt u het leuk om mee te doen?” wil een speelster weten. En tegen de koningin: „Wat een mooie jurk heb je aan.”

In een zaal binnen staan twee teams klaar om elkaar de bal te ontfutselen. Voor de gelegenheid heten ze Team Alex en Team Máxima, en koning en koningin krijgen het verzoek elk hun eigen team toe te juichen.

Eenzame studenten

Tot slot belandt het vorstelijk paar dan in Wageningen, waar christelijke studentenvereniging SSR-W trots de grootste studententuin van de Benelux wil laten zien. Ontmoetingsplek voor de 700 à 800 leden die de club telt. Enkelen van hen staan klaar om met de gasten in gesprek te gaan. Over de financiële druk die hun generatie ervaart als gevolg van het leenstelsel. Over de coronatijd, toen er veel aandacht was voor eenzame ouderen, maar –volgens henzelf– veel minder voor eenzame studenten. Over de kamernood die buitenlandse studenten weghoudt. Buiten schijnt de zon; binnen komen toch weer donkere wolken voorbij.