Zo’n 60.000 kamers moeten er tot 2030 bijkomen om het tekort aan huisvesting voor studenten op te lossen. Deze week maakte het Landelijk Actieplan Studenthuisvesting bekend dat voor een derde van dat aantal inmiddels plannen en bouwlocaties gevonden zijn. Om de kamernood in de tussentijd te bedwingen zetten steeds meer gemeenten in op hospitaverhuur. Onder meer de gemeenten Wageningen, Tilburg en Amsterdam startten recent een campagne om inwoners te stimuleren een student in huis te nemen.

De Friese Ineke Kooistra (45) is al zo’n twintig jaar hospita. De voornaamste reden daarvoor is dat ze haar hart en huis open wil stellen voor een ander. „De kamernood is hoog. Studenten kunnen een beetje steun goed gebruiken.” Maar ook de gezelligheid die zo’n kostganger met zich meebrengt, komt haar goed van pas. „Ik heb genoeg plek in huis en ben alleenstaand. De aanspraak is fijn.”

De afgelopen twintig jaar had ze met tussenpozen drie verschillende kostgangers in huis, die voor meerdere jaren bij haar woonden. Twee daarvan vond ze via een schakeltje in het RD. Alle drie waren ze christelijk, hoewel dat voor haar geen voorwaarde is. „Maar bij een advertentie in het RD was dat te verwachten”, zegt ze lachend.

Kooistra woont in het dorpje Hurdegaryp, tien kilometer vanaf Leeuwarden. „Een bruisend studentenleven midden in de stad kan ik ze dus niet geven. Maar dat weten ze als we kennismaken.” Wat ze wel biedt is een kamer, een gedeelde badkamer en elke dag een warme maaltijd. Kosten: 250 tot 300 euro. „Dat is goedkoper dan in een studentenhuis. Alleen moeten ze het huis wel met mij delen.” Geld is voor haar slechts een leuke bijkomstigheid. „Ik doe het vooral om een ander te helpen.”

Thee

Het inleveren van privacy is voor de veertiger niet zo’n punt. „Maar ik wijs ze er wel op dat ik de woonkamer ’s avonds graag voor mezelf wil hebben. Af en toe een kopje thee is prima, maar we eten ook al samen en delen ook de douche en de keuken. Ik moet toch een plek voor mezelf hebben.”

Volgens Daan Donkers, medeoprichter van platform Hospi Housing, is privacy de belangrijkste reden dat veel mensen het hospitaschap niet zien zitten. „Maar achteraf hoor je daar eigenlijk niemand meer over. Mensen werken of studeren overdag, waardoor student en huiseigenaar elkaar vaak mislopen.” Duidelijke afspraken, bijvoorbeeld over samen eten of het aantal minuten douchen, moeten daarnaast voorkomen dat de inwoning van de student tot irritaties leidt.

Donkers richtte Hospi Housing, samen met twee anderen, op in 2019. Inmiddels werkt de organisatie samen met meer dan 25 gemeenten en onderwijsinstellingen. De aanleiding voor de oprichting was voor Donkers destijds een positieve ervaring in Colombia. In dat land woont hij in bij een alleenstaande vrouw op leeftijd. Die blijkt dezelfde interesse te hebben als hij: internationale politiek. „Naast dat ze me aan een lokaal netwerk hielp, konden we ook heel leuk met elkaar kletsen. Ze had tal van politieke functies bekleed. We hebben veel van elkaar geleerd.”

De oprichter is blij met de campagnes van gemeenten om hospitaverhuur te stimuleren. Naast dat het een middel is tegen de oplopende kamernood, is hospitaschap volgens hem een win-winsituatie. „De verhuurder heeft mooie inkomsten en gezellig wat aanspraak. En de student is goedkoper uit dan dat hij een kamer zou huren in de commerciële huursector.” Voor beginnende studenten is inwoning bij een hospita daarnaast een mooie tussenstap naar volledige zelfstandigheid.

Hospi Housing heeft inmiddels zo’n duizend hospita’s in zijn netwerk. Die worden op basis van hun voorkeuren gekoppeld aan een van de 20.000 studenten die ingeschreven zijn op de website. De organisatie werkt niet met wachtlijsten, maar koppelt de student die het best bij de hospita past. „Sommige verhuurders willen bijvoorbeeld geen jongens of Engelstalige studenten”, zegt de oprichter.

Het gat tussen het aantal kamers en de hoeveelheid te huisvesten studenten is groot, ziet ook Donkers. „Het zou mooi zijn als er flink wat hospita’s bijkomen.”

Meestal stijgt het aantal hospita-aanmeldingen in september volgens Donkers flink. „Dan is de kamernood veel in het nieuws. Sommige mensen vinden het vervelend voor studenten dat ze zo lang moeten reizen en besluiten dan om ze een handje te helpen.” Ook tijdens de energiecrisis zag Hospi Housing het aantal aanmeldingen flink stijgen. „Veel huiseigenaren en huurders konden die extra inkomsten toen goed gebruiken.”

Yuppen

Inwonen bij een gezin of alleenstaande is volgens Donkers niet geschikt voor iedere student. Wie op zoek is naar het ‘echte’ studentenleven kan volgens hem beter in een studentenhuis gaan wonen. „Al verschilt het wel per hospita hoe streng ze zijn. Sommigen willen bijvoorbeeld niet dat je midden in de nacht thuiskomt en vrienden laat slapen, terwijl een ander er geen enkele moeite mee heeft.”

Wie bij hospita’s denkt aan vrouwen op leeftijd heeft het mis. Steeds meer dertigers en veertigers kiezen er volgens de oprichter ook voor om studenten in huis te nemen. „Vaak zijn het yuppen. Die hebben meestal genoeg ruimte in huis en zijn veel weg. En de verhuur van een kamer levert hun mooi wat geld op.” Het sociale aspect speelt bij die groep minder een rol, zegt Donkers. „Vaak zitten daar de studenten die wat zelfstandiger en meer op zichzelf zijn.”

Verhuur door een hospita levert juridisch gezien geen gedoe op, zegt Donkers. „Mensen denken vaak dat je er een vergunning voor moet hebben of dat je er belasting over moet betalen, maar dat klopt niet.” In totaal kunnen hospita’s 5881 euro per jaar belastingvrij verdienen; zo’n 490 euro per maand. Donkers: „Er is het sociale aspect, maar dit is natuurlijk wel een mooie bijverdienste. Die zolderkamer staat anders toch leeg.”