Landen spraken dinsdag en woensdag in Belém over de regenwouden in de Amazone. Wat is de uitkomst van deze top?
Wat bracht de top op?
Het belangrijkste is dat Bolivia, Brazilië, Colombia, Ecuador, Guyana, Peru, Suriname en Venezuela een „Amazone Alliantie ter bestrijding van ontbossing” willen oprichten, aldus de Verklaring van Belém. In de declaratie staat ook dat de landen zich gaan inzetten voor rechten van inheemse volkeren en illegale mijnbouw tegen zullen gaan. Ook willen ze eenduidige posities innemen bij volgende klimaattoppen.
Wat leverde de top niet op?
De Braziliaanse president Luiz Inácio Lula da Silva wil vanaf 2030 geen ontbossing meer in het Braziliaanse deel van de Amazone: zo’n 60 procent van het woud. Maar andere Amazonelanden moesten van hem ook daarmee instemmen. Colombia kon daarin meegaan, maar dan moest Lula wel met een totaalverbod op oliewinning in de Amazone instemmen. Het Braziliaanse oliebedrijf Petrobras wil echter een groot offshoreproject in de monding van de Amazone starten. Lula en Petro werden het niet eens, en terug naar nul boskap tegen 2030 komt in het akkoord dus niet voor.
Hoe reageren waarnemers op de top?
Het is positief dat de acht Amazonelanden na veertien jaar weer in gesprek zijn over de toekomst van het regenwoud, vinden experts en belangengroepen. Maar ze vinden ook dat de afspraken nog te weinig verplichtend zijn. Lula zelf beoordeelde het resultaat van de top positief. „Er wordt in de hele wereld gepraat over de Amazone”, zei hij woensdag aan het einde van de top.
Waarom is ontbossing tegengaan zo belangrijk?
De regenwouden in de Amazone zijn van groot belang voor de biodiversiteit. Zo’n 10 procent van alle planten- en diersoorten wereldwijd leven in Zuid-Amerikaanse regenwouden. Die rijkdom willen we niet kwijt. Daarnaast zijn de bossen belangrijk voor het tegengaan van klimaatverandering, omdat ze CO2 opslaan. Wetenschappers waarschuwen dat verdere houtkap het Amazonegebied kan veranderen in een soort savanne door een domino-effect van ineenstortende ecosystemen. De afgelopen vijftig jaar verdween al zo’n 17 procent van het regenwoud: 26 keer de oppervlakte van Nederland. Regenwoud wordt gekapt, omdat grond nodig is voor veeteelt of voor de productie van soja. Maar ook door illegale handel in hout, drugs, goud en wapens neemt regenwoud in omvang af.
Zijn regenwouden in de Amazone ook niet de longen van de aarde?
Onderzoeker Bart Kruijt van de Wageningen Universiteit legt voor de NOS uit dat die stelling genuanceerder ligt: „Bij fotosynthese nemen bomen CO2 op en geven zuurstof af. Maar ze nemen evenveel op als ze uitstoten.” Bovendien produceren ook andere planten zuurstof. „Het regenwoud is echter belangrijk voor de opname van CO2. De honderden miljarden bomen op aarde –velen staan in het Amazonewoud– nemen een kwart op van het broeikasgas dat wij uitstoten. Ook ligt enorm veel CO2 in bomen opgeslagen. Als dat vrijkomt, warmt de aarde sneller op.”
