„Dit is een historische ontwikkeling en niet één van het goede soort. De geschiedenisboeken zullen het uitwijzen. Het is volstrekt ongeloofwaardig dat de mensenrechten van vluchtelingen en migranten zullen worden gerespecteerd in Tunesië, hoeveel geld er ook mee is gemoeid”, laat VluchtelingenWerk weten. „Het sluiten van dit soort migratiedeals betekent het afbreken van het principe van internationale vluchtelingenbescherming.”

De organisatie wijst erop dat Europa op deze manier van Tunesië „een soort doodlopende steeg” maakt voor migranten en asielzoekers. „Er zal Tunesië veel aan gelegen zijn om dat te voorkomen en mensen af te schrikken.” Volgens VluchtelingenWerk krijgen zwarte Afrikanen nu al de schuld van de vele problemen in het land en hebben ze te maken met racistisch geweld en discriminatie. „We maken ons grote zorgen over wat deze deal teweeg gaat brengen.”

Directeur Tineke Ceelen van Stichting Vluchteling zegt op Twitter: „‘Met alle respect voor mensenrechten natuurlijk’, zei Rutte eerder over deze deal met een man die oppositie achter tralies zet, oproept tot geweld tegen migranten, media en hulporganisaties het leven zuur maakt, mensen zonder water in de woestijn achterlaat. Natuurlijk.”

Haar stichting roept op „geen deals met dictators over ruggen van vluchtelingen en migranten” te sluiten. „Zet je in om mensenrechten te waarborgen, ook die van de Tunesische bevolking. Gebruik nooit vluchtelingen en migranten als politiek wisselgeld.”

Amnesty denkt dat vooral mensensmokkelaars profiteren van de deal. „Zolang er geen legale migratieroutes zijn, blijven vluchtelingen en migranten op mensensmokkelaars rekenen. Bovendien valt het nog te bezien hoe de EU en Tunesië mensensmokkel gaan aanpakken.”

De mensenrechtenorganisatie denkt dat het niet toevallig is dat er voor de term deal is gekozen en niet voor een verdrag of overeenkomst. „Hiermee denkt Europa namelijk de handen vrij te hebben. Nu de deal eenmaal is gesloten, is het doel behaald en kijken de Europese leiders liever niet achterom. Laat Europa, met Rutte voorop, zichzelf een spiegel voorhouden en de waardigheid terugbrengen in afspraken over mensen op de vlucht.”