Nog steeds lijkt Joe Biden de gedoodverfde kandidaat van de Democraten voor de Amerikaanse presidentsverkiezingen van 2024. Maar er zijn partijgenoten die zich steeds meer zorgen maken.
Op foto’s lijkt er met de 81-jarige president Biden weinig tot niets aan de hand. Maar wie bewegende beelden van hem bekijkt, ziet dat de jaren gaan tellen en wegen. Soms gaat het helemaal fout. Dan strompelt of struikelt de wereldleider over een kleine oneffenheid op zijn pad.
Wanneer hij echter zijn mond opendoet, merken de luisteraars dat ze echt te maken hebben met een oude man. Hij spreekt traag. Terzijde, vergelijk dat eens met de vurig uitgesproken oneliners van zijn mogelijke rivaal Donald Trump. Maar behalve het tempo vallen de vergissingen en versprekingen van Biden op. Nu zullen zijn getrouwen zeggen dat hij al meer dan vijftig jaar bekendstaat om zijn verbale blunders, maar iedereen weet dat ze steeds vaker voorkomen.
Hoewel de tekenen van de ouderdom zich steeds duidelijker manifesteren, weet Biden niet van ophouden. Hij wil nog een termijn president zijn. Vorige week zei hij tijdens een persontmoeting: „Ik ben fit genoeg en ik heb nog veel plannen.”
Vanuit de Democratische partij krijgt hij nog steeds steun. Maar die lijkt inmiddels niet onbetwist. Weliswaar vindt bijna 80 procent van de Democraten het huidige presidentschap van Biden succesvol, maar als het gaat om de vraag of hij opnieuw kandidaat moet worden, zegt slechts 44 procent volmondig ”ja”.
Het geluid van de weifelaars wordt de laatste weken krachtiger. In de media verschijnen stukken van politieke analisten en partijgenoten waarin ze duidelijk maken dat een 80-jarige grijsaard het land en de wereld niet moet besturen. Dinsdag schreef Merrill Matthews, politicoloog van het Institute for Policy Innovation in Dallas, in de webkrant The Hill dat Biden op grond van statistische gegevens 50 procent kans heeft om tijdens een volgende ambtsperiode te overlijden. Een week eerder pleitte de vooraanstaande Democraat Becket Adams voor een serieus onderzoek of Biden mentaal en intellectueel nog wel in staat is om opnieuw president te worden.
Nu kunnen deze publieke uitingen van twijfel nog worden gezien als tamelijk ongevaarlijk. Het zijn immers aanvallen van individuele twijfelaars. Maar ze staan niet op zichzelf. Twee actiegroepen binnen de Democratische Partij, de progressieve MoveOn en de meer centristische Third Way, hebben inmiddels met de staf van Biden een afspraak gemaakt om de president te waarschuwen voor het risico dat een derde partij zich in de verkiezingen mengt. Volgens deze groepen zou die vooral voor Biden een risico vormen.
Weliswaar leert de Amerikaanse geschiedenis dat een derde kandidaat, die onafhankelijk van de twee gevestigde partijen optreedt, geen kans maakt te winnen, maar ze kan wel bepalend zijn voor de uitslag. Door stemmen weg te snoepen, kan een kansrijke kandidaat namelijk nog net verliezen.
Dat het niet slechts gaat om een theoretische optie blijkt uit het bestaan van de groep No Labels. Die wil zelfstandig de verkiezingsarena betreden. Ze beoogt een middenpartij te zijn die de door polarisatie ontstane kloof wil overbruggen. De groep heeft ook een kandidaat op het oog: Joe Manchin, Democratisch senator voor West-Virginia. Hij was in de voorbije twee jaar de Democraat die zich meer dan eens verzette tegen te vooruitstrevende plannen van Biden. En Manchin heeft inmiddels gezegd een eventuele kandidatuur voor een derde partij niet uit te sluiten.
Ook al lijkt een kandidatuur van Manchin bij de uiteindelijke verkiezingen kansloos, hij is wel de meest gevaarlijke opponent voor Biden.
De andere twee Democraten die zich kandidaat hebben gesteld, zijn dat zeker niet. De kandidatuur van spiritueel adviseur Marianne Williamson roept alleen maar een meewarige glimlach op en Robert Kennedy jr., zoon van de in 1968 vermoorde Bobby Kennedy, weet met zijn geloof in complottheorieën de meeste Amerikanen ook niet te overtuigen.
