De onderzoeken naar de inkoop van persoonlijke beschermingsmiddelen (pbm) zoals mondkapjes, hebben het ministerie van Volksgezondheid ruim 10 miljoen euro gekost. Het gaat om de eerder verschenen onderzoeksrapporten naar de omstreden mondkapjesdeal tussen Sywert van Lienden en VWS, en twee andere onderzoeken naar de inkoop bij alle overige aanbieders die maandag naar de Kamer zijn gestuurd.
Het betreft de onderzoekskosten van de twee bureaus tot en met april 2023, over de inkoop van pmb waaraan VWS 1,4 miljard euro heeft uitgegeven. Deloitte heeft ruim 9,5 miljoen euro, exclusief btw, in rekening gebracht. EBBEN heeft 9,7 ton, exclusief btw, gefactureerd.
Uit alle rapporten wordt duidelijk dat leveranciers forse winsten hebben gemaakt tijdens de coronacrisis, maar ook dat VWS en het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) winstmarges geen belemmering vonden om contracten af te sluiten. Er zijn „onwenselijk” hoge winstmarges behaald, waarbij individuele belangen een rol hebben gespeeld, schrijft minister Conny Helder (Langdurige Zorg) aan de Tweede Kamer op basis van de twee onderzoeken. Helder vindt dit ethisch onverantwoord.
De minister heeft ook de laatste twee rapporten aan het Openbaar Ministerie (OM) overgedragen. Ze wil weten of er in de honderden onderzochte transacties sprake is strafrechtelijk verwijtbaar handelen.
Daarnaast bereidt de landsadvocaat op verzoek van VWS een rechtszaak voor tegen Bunzl. Het bedrijf heeft heimelijk commissies bedongen ter waarde van ongeveer 2 miljoen euro, terwijl medewerkers van Bunzl ook bij het LCH werkten.
De landsadvocaat bekijkt ook of de Staat een civiele procedure tegen het bedrijf van Van Lienden (Relief Goods Alliance) kan aanspannen. Van Lienden en zijn zakenpartners verdienden zo’n 30 miljoen euro aan de deal waarmee 100 miljoen euro was gemoeid, terwijl hij zei zonder winstoogmerk te werken. Helder wil dat de door de Staat de geleden schade bij de mondkapjesdeal met Van Lienden wordt teruggevorderd.
Het OM is daarnaast bezig met een strafrechtelijk onderzoek tegen Van Lienden en zijn zakenpartners.