Onderzoeker John Boy verwachtte enorm veel diversiteit, maar een rondreis op Instagram leerde hem anders. „Het lijkt alsof je telkens naar dezelfde foto zit te kijken.” Zelfde poses, zelfde teksten eronder. De vrijheid van tradities en morele waarden drijft generatie Z in de handen van de groep. Nog niet vrij! Slaaf van hoe jij denkt dat anderen denken over hoe jij moet denken en wie jij moet zijn. Deze jongeren „denken opvallend veel, bijna constant na over hoe ze zich moeten positioneren ten opzichte van anderen.”

Naomi van Duijn (22), studente informatica, heeft haar keuze gemaakt: „Ik heb bewust TikTok niet gedownload, want het is gemaakt om je verslaafd te maken. Er zijn overal dingen die ons proberen te grijpen en vast te houden, die zeggen „kom hier, kom hier en raak aan mij verslaafd”.” Het geluksniveau bij jongeren is de afgelopen jaren sterk afgenomen en zelfdoding is de meest voorkomende doodsoorzaak.

Groepsdruk is een strenge meester. Een afgod. Ergens in mijn aantekeningen las ik het volgende terug: „Dan zijn mensen onze afgoden. We stellen hen boven God. Alsof zij ons kunnen vervullen met liefde, aanvaarding en respect. We aanbidden hen omdat we denken dat zij ons kunnen helpen. En zoals dat gaat met afgoderij: spoedig raken we erin verstrikt en worden we haar eigendom. We worden door mensenogen geregeerd. Zij vertellen je wat je moet dragen, wanneer je moet lachen, zij verbieden je sommige dingen te zeggen.” Groepsdruk duwt God van Zijn plaats. Er is er maar Een die we mogen pleasen en dat is onze Schepper.

Mensenvrees, groepsdruk. Voor wie wil je relevant zijn? Vorige week vrijdag, op een prachtige avond in Elspeet, kwam een groep betrokken generatie Z-jongeren bij elkaar in het kerkgebouw van de gereformeerde gemeente in Nederland om over deze vraag een lezing te horen. Terwijl ik terugreed, dacht ik nog even na over een vraag die ik na afloop kreeg. „Is het dan niet goed als je je laat beïnvloeden door mensen om je heen?” Ik was iets vergeten te zeggen. Gelukkig kan ik in zo’n geval altijd nog een column produceren.

Ja, het is goed om jezelf ook te zien in de spiegel van de ander. Het punt is de volgorde. Wie staat boven? Wie heeft de hoogste positie? En voor wie wil je daarna waardevol zijn? Wie mag ten koste gaan van wie? Liever de gevierde meid in de groep dan een lieve dochter voor je ouders? Liever een toffe maat dan een behulpzame zoon? Veel pubers zetten hun vrolijke vrienden ver boven hun ouders en hebben daar later spijt van.

De bovenste plaats is voor de Heere God. Hij onderhoudt je leven. Hij gaf Zijn Zoon. Pas wie zijn leven aan Hem wijdt, komt tot zijn recht. Dat is vrijheid. Een vrijheid waaraan de generatie Z in deze bezeten wereld meer dan ooit behoefte heeft.

De auteur is mediator, coach en ondernemer.