Volgens adviseur voor arbeidsvoorwaarden AWVN bedroeg de afgesproken loonsverhoging net als in maart 7,5 procent. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) maakte eerder al bekend dat het prijspeil in Nederland in april 5,2 procent hoger lag dan in dezelfde maand vorig jaar.

AWVN, de belangrijkste arbeidsvoorwaardenadviseur van Nederlandse werkgevers, stelt bezorgd te zijn over wat de organisatie een „verharding van het onderhandelingsklimaat” noemt. Volgens de werkgeversvereniging gaan vakbonden de laatste tijd sneller over tot acties en stakingen of dreigingen daartoe, terwijl dit in de ogen van AWVN „het uiterste middel in een onderhandelingsproces” is.

„Ook valt op dat vakbonden extreem hoge loonwensen blijven uitspreken ongeacht de lagere inflatiecijfers en ongeacht de bedrijfseconomische situatie van de betreffende onderneming of sector”, geeft de organisatie aan.

Volgens AWVN lag het aantal nieuwe cao’s met 23 afgelopen maand ook lager dan in andere jaren in april. De organisatie denkt dat dit voor een deel komt door de hardere toon in de cao-onderhandelingen. Hierdoor zouden die onderhandelingen momenteel langer duren dan normaal. Wat ook meespeelt, is het feit dat er in 2022 meer cao’s zijn afgesloten dan gebruikelijk.

De cijfers van AWVN worden goed in de gaten gehouden door De Nederlandsche Bank (DNB). DNB-president Knot maakte zich een maand geleden, toen AWVN-cijfers eveneens boven de inflatie uitkwamen, nog geen zorgen dat al dat extra salaris het prijspeil verder aan het opjagen was. „We zitten eigenlijk aan de bovenkant van wat verstandig is”, zei Knot toen over de loonsverhogingen. „Wel zou ik me zorgen maken als we een steeds verder oplopende stijging zouden zien.”

Eerder deze maand benadrukte Knot dat als de vakbonden hun zin krijgen en de lonen met 10 procent of meer omhoog gaan, het plaatje er anders uitziet. Dan ligt een loon-prijsspiraal op de loer, waarbij mensen flink meer te besteden krijgen, meer gaan uitgeven en daarmee bedrijven aanzetten om hun prijzen verder op te voeren. Om de inflatie in die situatie tegen te gaan zal de rente volgens hem dusdanig verhoogd moeten worden waardoor de economie in een recessie kan belanden.

Aanmoediging

De economische krimp is voor de vakbonden een aanmoediging te blijven strijden voor hogere lonen. Dat zeggen FNV, CNV en De Unie in een reactie op de cijfers die het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) naar buiten heeft gebracht. „Als de lonen stijgen, gaat de koopkracht minder achteruit en zullen we het economisch beter doen”, zegt FNV-voorzitter Tuur Elzinga.

„Je ziet dat in Nederland de lonen meer achterblijven dan in de landen om ons heen. Dat drukt de economie en leidt ertoe dat de consument de hand op de knip houdt”, zegt de FNV-voorzitter. Zorgen over een dreigende recessie heeft hij niet. „Maar dit is wel een teken aan de wand dat de koopkracht moet worden gestimuleerd en de lonen dus omhoog moeten.” Volgens Tuur hebben bedrijven „geld zat”. „Er is meer winst dan ooit. Dat wordt wel gedeeld met de aandeelhouders, maar niet met werknemers.”

Looneisen

Ook voor CNV-voorzitter Piet Fortuin blijft de eis voor 10 procent meer loon „staan als een huis”. „We stellen de looneisen zeker niet naar beneden bij. Bijna een op de vijf werkenden kan nu niet rondkomen en 14 procent redt het einde van de maand niet, blijkt uit recent CNV-onderzoek. Terwijl bedrijven daarentegen torenhoge winsten maken. En ook de prijzen flink hebben verhoogd, zonder dat de bedrijfskosten daartoe aanleiding gaven.”

De vakbond vreest dat de komende tijd meer mensen hun rekeningen niet kunnen betalen. Fortuin spreekt van „een kritische fase”, aangezien volgens hem de consumentenprijzen hoog blijven maar werkgevers sneller minder uitgeven als het economisch wat minder dreigt te gaan. „Juist daarom strijden we door”, zegt de voorzitter. „We laten ons niet gek maken door berichtgeving over economische afkoeling.”