Tussen die twee toespraken maakten de jarige koning en zijn familieleden donderdag kennis met tal van facetten van de Maasstad. Een grapjas had het over een treurige Koningsdag: „Vorst aan de grond. En Maxima van 12 graden.” Het werd een koele, maar zononvergoten dag. En gelukkig hingen overal de vlaggen weer zoals ze moeten hangen. Vaak met oranje wimpel.

Oranje was ook de overheersende kleur tijdens de wandelroute op de beide Maasoevers. Bezoekers en gebouwen waren ermee uitgedost.

Gospelkoor

Rotterdam telt 175 nationaliteiten en iets daarvan krijgen de vorstelijke gasten te horen en te zien zodra ze met de koninklijke bus arriveren op het Afrikaanderplein. „Spannend!” zeggen de kinderen die de prinsessen een bloemstukje mogen aanbieden. Een gospelkoor heet de jarige monarch uitbundig welkom. In het Engels: „Dank de Heere! Dank Hem! Halleluja.” En dan roepen de zangers hun koning een „happy birthday” toe.

„Welkom in de meest internationale stad van ons land”, zegt burgemeester Aboutaleb. „Het programma is met liefde en toewijding samengesteld.” Er is veel te zien, te praten, te doen, en toch zegt de koning aan het eind dat hij het rondje nog wel een keer wil lopen, vanwege alles waaraan hij geen aandacht heeft kunnen geven.

Prinses Alexia is er vandaag niet bij. Ze gaat naar school in Wales en heeft daar nu examens. De andere gezinsleden missen haar vandaag, verzekert koningin Máxima de pers. Amalia en Ariane gaan langs de hekken om handen te schudden en met publiek op de foto te gaan. Beveiligers staan als altijd paraat, maar het bezoek verloopt ontspannen.

Prins Constantijn en zijn vrouw Laurentien en prins Maurits zijn –ook zoals altijd– de hekkensluiters; er zijn steeds nóg meer mensen om te begroeten en nóg meer activiteiten om belangstelling voor te tonen. Totdat ze gemaand worden door te lopen. Door prinses Marilène of door het hofpersoneel.

Slavernij

Vanachter de dranghekken worden cadeautjes overhandigd. Een bloemstuk, een tekening, het verdwijnt allemaal in de drie bolderkarren waarmee stadhuisbodes achter het gezelschap aanlopen. De paraplu’s die erin liggen, kunnen ingeklapt blijven.

Prinses Anita schuift aan een tafeltje voor een gesprek met een kunstenaar. Ook de andere gasten raken aan de praat met mensen die klaarzitten om hun verhaal te doen. Zoals ouders die slachtoffer werden van de toeslagenaffaire. In een gesprek over het slavernijverleden vraagt de koning geduld: de rol van het koningshuis in de koloniale geschiedenis wordt onderzocht.

„Viva la reina”, krijgt de koningin in haar moedertaal Spaans toegeroepen door een toeschouwer. Er is publiek uit Veenendaal, uit Ridderkerk, uit Woudenberg, van overal. Het Republikeins Genootschap mag zich ook laten horen. Het is strategisch geparkeerd: op een plek waar „Willem de Laatste” –zoals de republikeinse borden wensen– en de andere Oranjes hen min of meer de rug toekeren.

Watertaxi

Beide Maasoevers hebben hun aandeel in de Koningsdagviering. Van zuid naar noord gaat het in watertaxi’s door de Maashaven en –vol gas– over de Nieuwe Maas. In het kielzog van de koning. Schuim spat op, scheepsfluiten joelen. Een schip van Koole Zaandam spuit water, als eerbetoon. De containers aan dek zijn voor de gelegenheid oranje.

We varen langs Meubelfabrieken der Nederlandsche Bakkerij. Langs de ss Rotterdam, die hoog boven de watertaxi’s uittorent. En dan onder de Erasmusbrug door.

Schepen langs de waterkant laten zien wat Nederland allemaal kan. Baggeren bijvoorbeeld. En kabels aanleggen voor energiewinning op zee.

In de Leuvehaven legt taxi na taxi aan. Het koningspaar loopt al op de kade naar enthousiaste onderdanen te zwaaien als prinsen en pers nog moeten ontschepen.

Muziek klinkt de gasten tegemoet. Kabaal bij de Koopgoot. De gasten swingen mee. Op de Blaak laten sporters kunstige capriolen zien. Een politieman die vanaf een hoog dak de omgeving met een verrekijker in het vizier houdt, steekt donker af tegen de blauwe lucht.

Hier en daar duikt het verleden op. Een zangeres draagt een portret van koning Willem III. Een grote zwartwitfoto herinnert aan de Koninginnedagviering van 1910.

Samenwerken

In de Markthal trekt de stoet langs etenskraampjes. De gasten proeven graag, want het programma loopt uit en het is al ver na etenstijd.

Eenmaal weer buiten is er de slotmanifestatie op de Binnenrotte. Achter de Laurenskerk staat een menigte klaar om de jarige vorst toe te juichen. Koning Willem-Alexander dankt de Rotterdammers voor hun gulle ontvangst. „We komen uit moeilijke tijden, we zien ook nog moeilijke tijden voor ons, maar Rotterdam laat zien hoe je samen aan iets kan werken. Als je samen aan de toekomst werkt, hebben we een fantastisch mooi Nederland in de 21e eeuw.”

De koning citeert een toeslagouder die hij zojuist sprak: „We zijn all kings and queens.” Het thema van deze viering. Allemaal koning of koningin, „omdat jullie openstaan en klaarstaan voor anderen. Ik zeg: Daar heb ik niks meer aan toe te voegen. Geen woorden maar daden.”

Het Wilhelmus wordt gezongen; applaus breekt los. Het koninklijk bezoek is voorbij. Juist aan het eind heeft de burgemeester nog even op de waarde van de monarchie gewezen. „Het doet ons deugd dat u een rotsvast moment is voor de Nederlandse samenleving, drager van onze eenheid. Die eenheid kunnen we ongelofelijk goed gebruiken, nu en in de nabije toekomst, bij alle verschillen die we hebben.”