De Oekraïense president Zelensky en minister van Buitenlandse Zaken Kuleba doen een dringend beroep op bedrijven die nu nog in Rusland actief zijn om per direct uit dit land te vertrekken. Maar ondanks de aankondiging van Heineken vorig jaar dat het bedrijf Rusland ging verlaten, investeert de brouwer nog volop in het land. Dit is onverantwoord, omdat Heineken via belastingen en salarissen de oorlogsmachine van president Poetin financiert. Daarom moet het bedrijf niet doen alsóf het Rusland verlaat, maar dit daadwerkelijk doen. Het is oorlog in Europa en dat maakt alles anders.

De aandeelhouders van Heineken moeten daarom tijdens de Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 20 april actie ondernemen om alle Heinekenfabrieken in Rusland per direct te laten sluiten en alle activiteiten daar te laten staken. Moraal gaat boven geld, zeker in oorlogstijd. De bestuurders van Heineken moeten geen zaken willen doen in een land met een president tegen wie vanwege oorlogsmisdaden een internationaal arrestatiebevel is uitgevaardigd.

Sterk signaal

Heineken vreest dat de ruim 1700 Russische werknemers na vertrek van het bedrijf werkloos worden. Dat is echter een onbegrijpelijke beweegreden voor Oekraïners die zien dat hun steden en dorpen massaal gebombardeerd worden. Ze hebben partners, familieleden en vrienden verloren en hun eigen leven verwoest zien worden. De Russische bevolking moet beseffen dat de oorlog die haar land voert niet ongestraft zal blijven. Een vertrek van Heineken geeft een sterk signaal af. Het zal de Russen eraan herinneren dat de invasie Rusland in een pariastaat heeft veranderd en dat terugkeer naar de normaliteit alleen denkbaar is na terugtrekking van Russische troepen uit heel Oekraïne.

De meeste Russen zwijgen of steunen de oorlog zelfs. Russische medewerkers zouden daarom van het hoofdkantoor van Heineken te horen moeten krijgen dat de door Rusland gevoerde oorlog de reden is om alle fabrieken stil te leggen. De schuld moet bij Poetin en het Kremlin worden neergelegd.

Heineken is verder bang voor nationalisatie van zijn fabrieken in Rusland. Dat zegt genoeg: wegwezen dus. Rusland heeft geen respect voor eigendom en internationale wetten. Zaken doen in zo’n land is op eigen risico.

Als bedrijven vertrekken, raakt dat de machthebbers in het Kremlin. Ze vrezen dat de bevolking daardoor ontevreden wordt en doen er alles aan om uit te stralen dat er in het zakenleven niets aan de hand is. Uit de felle houding van het Kremlin, dat bijvoorbeeld dreigt met nationalisatie en een ”vertrekbelasting”, blijkt dat het een schot in de roos is wanneer ondernemingen hun deuren sluiten.

Met een nettowinst van 2,8 miljard euro over 2022 heeft Heineken voldoende middelen om alle fabrieken in Rusland af te schrijven en per direct te sluiten en haar activiteiten in dit land te staken. Na een vertrek uit Rusland blijft Heineken een gezond en winstgevend bedrijf. De familie Heineken, in het bijzonder Charlene de Carvalho-Heineken, grootaandeelhouder en dochter van Freddy Heineken, wijs ik op haar morele kompas. Iedere dag dat Heineken langer actief blijft in Rusland sponsort het Ruslands vernietigingsoorlog. Het is uw beslissing.

Heinekens CEO Dolf van den Brink nodig ik graag uit om met mij een bezoek te brengen aan Irpin, Hostomel, Borodyanka, Bucha en Kyiv. Het bezoek van premier Mark Rutte in juli 2022, waarbij ik deel uitmaakte van de Oekraïense delegatie, heeft een onuitwisbare indruk op de premier gemaakt. Ik ben ervan overtuigd dat, wanneer Van den Brink de gevolgen van Ruslands staatsterrorisme zou zien, voelen én ruiken, hij nog gisteren uit Rusland had willen vertrekken, ongeacht de “consequenties” die hem daar nu van weerhouden.

De auteur is Eerste Honorair Consul van Oekraïne in Nederland.