VVD-parlementariër Ruben Brekelmans vertrouwde zijn Twittervolgers toe: „Als deze cijfers kloppen, bevestigt dit maar één ding: de asielstroom is onhoudbaar en moet omlaag. (…) We kunnen hier niet te lang mee wachten!” De reacties vielen natuurlijk ook te verwachten: leuk en aardig, maar wat is je voorstel?

De komst van migranten zorgt in veel Europese landen voor kopzorgen. De Italiaanse regering riep deze week zelfs de noodtoestand uit vanwege de grote toename van het aantal binnenkomende migranten. Dit jaar kwamen er al 31.000 in Italië aan, tegenover ongeveer 8000 in dezelfde periode vorig jaar. Het uitroepen van de noodtoestand betekent onder meer dat er een gemakkelijker uitzetbeleid mogelijk is. De maatregel is echter zeker ook een politiek signaal– naar het rechtse electoraat van premier Giorgia Meloni, maar ook naar de Europese Unie. Duidelijk is dat alle Europese maatregelen van de laatste jaren nog niet hebben kunnen voorkomen dat de migratie over de Middellandse Zee is afgenomen.

De grote vraag is wat er valt te verwachten van de toekomst. Voor wat betreft de migratiestromen uit Afrikaanse landen ziet het er niet naar uit dat die snel zullen afnemen. De Afrikaanse migratiecijfers vertonen de laatste twee decennia een duidelijk stijgende lijn. Sinds 2010 gaat het om een toename van 30 procent. Er is geen reden om te verwachten dat deze trend zal keren: er zijn pushfactoren te over.

Hierbij gelden wel twee belangrijke kanttekeningen. De eerste is dat migratie vanuit Afrika goed is voor niet meer dan 14 procent van de wereldwijde migratie, tegenover 41 procent vanuit Azië en 24 procent vanuit Europa. De tweede is dat het grootste deel van de migrerende Afrikanen nog altijd een beter heenkomen zoekt binnen het continent. Zuid-Afrika, Ivoorkust en Nigeria zijn populaire bestemmingen.

Beelden alsof heel Afrika deze kant op komt, houden dus geen steek. Tegelijk is het wel zo dat de absolute aantallen Afrikanen die Europa proberen te bereiken, stijgen en dat wellicht ook nog wel een tijd blijven doen. Maar wat moet het antwoord zijn? Groot-Brittannië blijft inzetten op het plan asielzoekers naar Rwanda uit te zetten. Rwanda krijgt een zak geld en het Verenigd Koninkrijk is van de migranten af. De Britse minister Suella Braverman reisde vorige maand nog naar het Afrikaanse landje om de autoriteiten aldaar nog eens duidelijk te maken dat Londen de deal nog altijd ziet zitten. Het wachten is ‘slechts’ op de uitkomst van een juridische procedure.

Het is echter zonneklaar dat het plan, dat ook in Denemarken zeer serieus is overwogen, tenminste niet in de geest van internationale verdragen is. Rwanda kan bovendien onmogelijk een democratische rechtsstaat worden genoemd. Er is geen andere weg dan in Europees verband te blijven zoeken naar betere oplossingen, waarbij Italië niet met een kluitje in het riet gestuurd wordt.