De situatie in Bachmoet wordt met de dag onhoudbaarder. Het zwaar verwoeste stadje in Oost-Oekraïne is voor 75 procent in handen van de Russen, stelde het Institute for the Study of War (ISW) woensdag. Bachmoet is voor driekwart omsingeld, terwijl de belangrijke aanvoerroute naar de stad onder steeds zwaarder vijandelijk vuur ligt.

De Russische troepen boeken weer enige vooruitgang in Bachmoet, nadat hun moeizame opmars eind maart grotendeels tot stilstand is gekomen. Rusland is het stadscentrum binnengetrokken en is overgestoken naar de westelijke oever van de Bachmoetka-rivier.

Vuile werk

Het Russische leger laat Wagner het vuile werk opknappen. Het huurlingenleger moet het centrum veroveren, ten koste van vele levens. Russische troepen richten zich alleen op het vasthouden van de flanken om het aantal slachtoffers in eigen gelederen tot een minimum te beperken.

De nieuwe veroveringen zijn waarschijnlijk te danken aan het feit dat het Russische leger en het Wagnerhuurlingenleger hun openlijke vete even hebben bijgelegd. Wagnerbaas Yevgeni Prigozhin neemt voortdurend het Russische leger onder vuur om de slechte militaire prestaties in Oekraïne. Rusland sponsort en ontwikkelt daarom alternatieve particuliere militaire bedrijfjes om uiteindelijk de belangrijke gevechtsrol van Wagner over te nemen, analyseert denktank ISW.

Zware verliezen

Prigozhin blijft zichzelf op het schild hijsen door zijn successen te overdrijven. De Wagnerleider presenteert zichzelf graag als een kanshebber bij de Russische presidentsverkiezingen van 2024. Hij roert zich al binnen een politieke partij in Rusland.

Zijn privémilitie lijdt echter ongekend zware verliezen. De Organisatie voor Veiligheid en Samenwerking in Europa (OVSE) meldde recent dat sinds juli vorig jaar alleen in Bachmoet al 30.000 Russische militairen en Wagnerstrijders zijn gesneuveld of gewond geraakt.

De BBC heeft zeven massagraven van Wagner getraceerd met elk duizend slachtoffers. Navraag bij families van de gesneuvelde strijders leert dat er vrijwel uitsluitend veroordeelde criminelen begraven liggen die gratie hadden gekregen in ruil voor inzet aan het front. Wagner heeft volgens ISW zo’n 40.000 criminelen geronseld. De huurlingenbaas krijgt echter geen toegang meer tot gevangenissen na ruzie met het Russische leger.

Problemen

De problemen voor zowel Oekraïne als Rusland stapelen zich op. Kyiv kampt met een toenemend tekort aan munitie voor artillerie en luchtafweer, zo blijkt uit uitgelekte Amerikaanse militaire –waarschijnlijk gedeeltelijk vervalste– documenten. Oekraïne zou bijvoorbeeld grotendeels door zijn S-300-luchtafweerraketten heen zijn.

Ook de 155 millimeter granaten voor artillerie raken op. De Oekraïense strijdkrachten verschieten zo’n 250.000 granaten per maand. De EU-toezegging op 20 maart om binnen een jaar één miljoen 155 millimeter granaten te leveren, is daarbij slechts een druppel op een gloeiende plaat. Het is echter nog waarschijnlijker dat de Europese landen hun toezegging niet eens kunnen waarmaken door productietekorten bij elf munitiefabrieken in de EU.

Het Russische leger loopt tegen vergelijkbare munitieproblemen aan. Moskou moet daarom het aantal aanvallen langs de hele frontlinie verminderen en hier en daar mogelijk zelfs staken. Ook de Russische wapenindustrie kan de productie van granaten en raketten niet tijdig vergroten.

Mislukking

Het Russische winteroffensief is mislukt, stellen veel westerse analisten en pro-Kremlinbloggers. Het is het Kremlin niet gelukt significante terreinwinst te boeken, ondanks aanhoudende zware aanvallen aan het front. Het Russische leger slaagt er ook niet in om vóór 9 mei, de dag waarop Rusland de overwinning op de nazi’s viert, de volledige Donbas te veroveren.

Ook de raketcampagne van Rusland om de energie-infrastructuur van Oekraïne te vernietigen, is „hoogstwaarschijnlijk mislukt”, stelt het Britse ministerie van Defensie. Rusland valt sinds oktober energiecentrales aan, maar grootschalige aanvallen zijn sinds begin maart zeldzaam. Het Kremlin lijkt de poging te hebben opgegeven, zegt denktank ISW. Ook al door een gebrek aan raketten. Tegelijkertijd lukt het Oekraïne de energie-infrastructuur te herstellen en weer opgewekte elektriciteit te exporteren.

Niet uitgespeeld

De rol van Rusland in de oorlog is echter lang niet uitgespeeld. Moskou beschikt nog altijd over een grote voorraad oude, niet gps-geleide wapens, terwijl Iran munitie blijft invliegen. Bovendien lukt het de Russen steeds beter om Oekraïense drones uit de lucht te halen door ze elektronisch te storen.

Het Russische leger graaft zich in op het slagveld. De Russen werpen zware verdedigingslinies op in het zuiden van Oekraïne en bij de Krim. Het Kremlin beseft dat het in 2014 geannexeerde schiereiland een hoofdprijs is voor Kyiv.

In de oblast Zaporizja hebben de Russen voor Melitopol, op de route vanuit het noorden naar de Krim, nu drie verdedigingslinies voltooid over 120 kilometer afstand. De linies bevinden zich op 10 kilometer afstand van elkaar. De mijnenvelden, antitankversperringen en loopgraven zijn „formidabel”, constateert het Britse ministerie van Defensie.

De effectiviteit hangt volgens de Britten echter „vrijwel volledig” af van de ondersteuning van voldoende artillerie en manschappen. Onduidelijk is of de Russen die op dit moment op de mat kunnen brengen. De mobilisatie in Rusland gaat door.

Lenteoffensief

Het langverwachte lenteoffensief van Oekraïne lijkt, na maanden van voorbereiding, in de startblokken te staan. Russische bronnen speculeren over een Oekraïense aanval op het zuiden, met eventueel een amfibische landing over de rivier Dnjepr bij de stad Kherson.

Oekraïne zet het tegenoffensief in mei of april in met een aanval op verschillende fronten, verklaarde de Oekraïense minister van Defensie Oleksi Reznikov recent. Een offensief hangt voor een deel ook af van het weer. Zwaar militair materieel kan zich niet verplaatsen over modderig terrein.

Moderne Leopard- en Challengertanks en zware Marder-, Bradley- en AMX-10-pantservoertuigen rollen Oekraïne binnen. De gevechtskracht neemt daardoor fors toe. Oekraïne kampt echter met een tekort aan manschappen, blijkt uit de uitgelekte documenten.

Twaalf brigades

Een goed lenteoffensief vereist volgens Amerikaanse analyses 12 brigades, 250 tanks en 1500 gevechtsvoertuigen. Oekraïne moet 3 brigades vullen met eigen gevechtsmaterieel en 9 met materieel uit NAVO-landen; een lastige opgave. De situatie is penibel, volgens de Amerikanen.

Bovendien moet Kyiv zijn plannen aanpassen na het uitlekken van de documenten die ook inzicht geven in de Oekraïense strategie. De wijzigingen zijn tactisch van aard, niet strategisch, haasten Oekraïense generaals zich te zeggen.

Pro-Russische militaire bloggers houden rekening met drie Oekraïense offensieven: bij Loehansk en Donetsk in de Donbas, bij de zuidelijke stad Kherson en richting de Krim. Met de laatste optie kan Kyiv het Russische leger in het zuiden in tweeën splitsen en de bevoorrading vanuit Rusland dwarsbomen.

Een recente reeks aanvallen op de Krim, ver achter de frontlinie, suggereert een Oekraïens offensief richting het schiereiland. Kyiv is bezig de Russische troepen en voorraden uit te putten.

Het is afwachten waar en wanneer Kyiv het offensief start. Slechts een handjevol Oekraïense generaals is op de hoogte. Zelfs de Amerikanen tasten in het duister. Net als de Russen.