Twee nachten zat Gijsbert (52) uit Uddel in een cel bij de Koninklijke Marechaussee op verdenking van het beschieten van een Apache-gevechtsheli boven zijn huis. Zaterdagavond is hij vrijgelaten.

Gijsbert blijft verdachte voor het in gevaar brengen van een luchtvaartuig en voor bedreiging. Het onderzoek wordt voortgezet. Defensie neemt de zaak hoog op. Defensieminister Kajsa Ollongren en generaal Onno Eichelsheim, de hoogste baas van de krijgsmacht, twitterden bezorgd over het Apache-incident.

„Een bewuste actie”, zegt Gijsbert maandagmorgen tegen het Reformatorisch Dagblad. Andere media staat hij maandagmiddag te woord. „Het is een schreeuw om aandacht. Vanuit de nood, na het jarenlang tevergeefs vragen om aandacht.” Met grote regelmaat vliegen Gijsberts herten en pony’s in het gaas door het geraas van laagovervliegende helikopters. Helikopters mogen bij Uddel lager dan 45 meter vliegen.

Donderdagochtend om 10.25 uur stuurt Gijsbert een mail aan defensie: „Zojuist gericht geschoten met de buks op de helikopter die megalaag overvloog.” Ik heb niet echt geschoten, reageert Gijsbert. „Ik heb de trekker drie keer overgehaald en drie keer „beng, beng, beng” geroepen en geschoten met lucht.”

Zaterdag heeft Gijsbert naar eigen zeggen vrijlating geëist. De inwoner uit Uddel heeft defensie tot maandag 12.00 uur de tijd gegeven om met „een harde toezegging” te komen voor een oplossing.

De aanduiding „gericht schieten” in uw mail aan defensie suggereert echt schieten.

„Ik heb de mail donderdag opgesteld en mijn vrouw gevraagd: Kan ik dit zo zeggen? Ik weet niet hoe ik het anders moet verwoorden. Ik zou nooit met echte kogels op een heli schieten. Dat mag niet.”

Kunt u bewijzen dat u niet echt hebt geschoten?

„Een burger kan zoiets nooit bewijzen. Als ik dat zeg, dan is dat zo. Ik kan niet liegen. Ik heb van tevoren met veel mensen overlegd dat ik zou schieten met een lege buks. Met lucht. Er zat geen kogel in.”

Had u de inzet van vijftien tot twintig marechaussees verwacht?

„Nee. Je gooit een sneeuwbal en je krijgt een lawine terug. Ik heb gedacht: Ik mail dit en verwacht dat er twee marechaussees een keer komen praten. Dát was mijn bedoeling. Ik wil gehoord worden. Niet voor mezelf, maar voor mijn dieren die in het gaas vliegen als de heli’s megalaag overkomen. Het was in grote nood. Ik kon donderdag niet anders.”

Het in gevaar brengen van een heli is mogelijk een misdrijf.

„Ik heb de heli niet beschoten. De reactie van de marechaussee is zo overtrokken. Ik ben tegen de muur gezet en in de boeien geslagen. „Hebt u vuurwapens? Waar is het vuurwapen”, vroegen ze. Doe effe normaal, dacht ik. Ik kan het echter luchtig bekijken.”

U hebt wel twee dagen in de cel gezeten?

„Ik heb zeer goede dagen gehad in cel. Wat ik bedoel? Denk aan Paulus en Silas in de gevangenis. Mijn gevangenbewaarder vroeg: U zingt uit de Bijbel…?!”

Uw actie zou tot een veroordeling kunnen leiden.

„De zaak wordt geseponeerd, daar heb ik alle vertrouwen in. Ik heb niets onbehoorlijks gedaan.”

Gijsbert zegt bij de marechaussee een foto te hebben gezien van de bewuste heli met „tientallen witte stickers met oranje pijlen” naar „pittige inslagen”. Alsof „iemand met knikkers op de heli” heeft geschoten. Hij betreurt dat iemand schade heeft aangericht aan de heli.

Hebt u achteraf spijt van uw actie?

„Ik beleef hier geen vreugde aan. Ik heb dit niet gewild, ik heb dit niet gezocht. Maar ik weet niet hoe ik het anders had moeten doen. Ik ben twee jaar bezig om in gesprek te komen met defensie. Ik krijg altijd alleen een koude reactie terug: ”Als u schade hebt, kunt u dat melden”. Ik zie het breder in de samenleving: De overheid moet niet uit een ivoren toren reageren.”

Zaterdag heeft Gijsbert naar eigen zeggen vrijlating geëist. De inwoner uit Uddel heeft defensie tot maandag 12.00 uur de tijd gegeven om met „een harde toezegging” te komen dat de luchtmacht werkt aan een oplossing.

Wat verwacht u nu?

„Ik heb nu allang bereikt wat ik wilde bereiken. Ik verwacht dat er straks geen heli’s meer over mijn huis vliegen. Dat durven ze niet meer.”