China infiltreert in VS via kerk mormonen
Terwijl de relatie tussen Peking en Washington steeds meer onder druk staat, knoopt China hartelijke betrekkingen aan met de Amerikaanse staat Utah. Een belangrijk kanaal voor die toenadering is de kerk van de mormonen.
De Chinese informaticatechnoloog Taowen Le staat in zijn woonplaats Ogden (Utah) bekend als een voorbeeldig lid van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen. Sinds zijn bekering in 1990 tot het mormoonse geloof is hij nauw betrokken bij allerlei kerkelijke activiteiten.
In het dagelijks leven doceert Le informatietechnologie aan de Weber State University in Ogden. Daarnaast is hij druk met het vertegenwoordigen van zijn geboorteland, China. Professor Le spant zich in om kerkelijke leiders en overheidsfunctionarissen „op een positieve manier” te informeren over zijn vaderland. Zijn boodschap: Peking is geen vijand, maar wil vrienden zijn.
Resultaat lobby
Kenmerkend voor de aanpak van Le is dat hij zijn godsdienstige overtuiging gebruikt in zijn contacten met overheidsfunctionarissen en kerkleiders. Le citeert in zijn e-mails en brieven teksten uit de Bijbel en uit het Boek van Mormon. Hij strooit in zijn contacten ook graag en veelvuldig met positieve uitspraken van mormoonse kerkleiders over China. Als Chinese leiders naar Utah komen, bemiddelt Le dat ze voor hen de juiste mensen te spreken krijgen.
De leiding van de Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen is bij dergelijke ontmoetingen –dankzij toedoen van Le– altijd van de partij. Zij zeggen daar belang bij te hebben, want zij willen goede contacten met Peking opbouwen. Uitbreiding van het wereldwijde zendingswerk naar China is een belangrijk doel voor deze kerk, die een dominante rol speelt in de politiek van de staat Utah.
En professor Le boekt met zijn gelobby resultaat. Een voorbeeld: hoewel de mormoonse kerk van oudsher een uitgesproken pleitbezorger is van godsdienstvrijheid, wist Le enkele malen te voorkomen dat mormoonse kerkleiders en wetgevers in Utah steun boden aan godsdienstige groepen of leiders die de Chinese overheid niet bevallen en soms door haar worden gediscrimineerd. In 2021 werd in het Congres van de staat Utah een resolutie voorgesteld waarin het brute optreden van China tegenover de Oeigoeren werd veroordeeld. Le riep de Congresleden, vele zijn mormoon, op om tot God te bidden om de leiding van de Heilige Geest. Letterlijk schreef hij: „Laat u niet meevoeren door bevooroordeelde mediaberichten.” Het gevolg was dat de resolutie het niet haalde.
Een ander voorbeeld is het uitstel van de sluiting van de Confucius-instituten aan staatsuniversiteiten die door China werden gefinancierd. Opvallend was dat woordvoerders van de mormonen plotseling de waarde van deze instituten voor de wetenschap gingen benadrukken.
Opa Xi
De inspanningen van de hoogleraar informatietechnologie staan niet op zichzelf. Uit onderzoek van de Associated Press (AP) blijkt dat China verwoede pogingen doet om innige banden met politiek en kerk in Utah aan te gaan.
Medewerkers van de federale overheid zeggen tegen AP dat de toenaderingspogingen in Utah niet op zichzelf staan. China zoekt bondgenoten op lokaal niveau, aangezien de betrekkingen met de VS en zijn westerse bondgenoten zijn verslechterd. De Amerikaanse centrale overheid beschouwt de beïnvloedingscampagne als een bedreiging voor de nationale veiligheid.
Volgens Washington werken de Chinezen langs diverse kanalen en is de beïnvloeding soms „heel subtiel”. Behalve wetenschappers en kerkelijk werkers worden Amerikaanse advocaten van Chinese afkomst ingezet.
Een ander voorbeeld is een brief die de Chinese leider Xi in 2020 persoonlijk schreef aan de leerlingen van de vierde klas van een mormoonse basisschool in Utah. De leerlingen waren diep onder de indruk dat zo’n machtig man zo’n aardige brief schreef aan gewone kinderen. Chinese staatsmedia meldden dat de leerlingen in Utah verrukt riepen: „Opa Xi schreef ons echt terug. Hij is zo cool!” Het afschilderen van China’s autoritaire leider als een vriendelijke grootvader is een bekende troef in de Chinese propaganda.
Peking maakt er geen geheim van op lokaal niveau voet aan de grond te krijgen. Xi Jinping zei tijdens een reis naar de VS in 2015 dat „zonder succesvolle samenwerking op subnationaal niveau het erg moeilijk zou zijn om praktische resultaten te bereiken voor samenwerking op nationaal niveau”.
Dreigingsevaluatie
In zijn jaarlijkse dreigingsevaluatie die eerder deze maand werd vrijgegeven, meldden de Amerikaanse inlichtingendiensten dat China zijn lokale beïnvloedingscampagnes „verdubbelt”. Peking gelooft, aldus het rapport, dat „lokale functionarissen buigzamer zijn dan hun federale tegenhangers”.