Vijftien jaar zat de Oeigoerse predikant Alimujiang Yimiti in een Chinese cel. Officieel voor het lekken van staatsgeheimen, maar waarnemers spraken bij zijn veroordeling van een opgetuigde aanklacht. Kort na zijn arrestatie in 2008 bestempelde een speciale VN-werkgroep de opsluiting van pastor Yimiti als willekeurig en uitsluitend gebaseerd op zijn „religieuze overtuiging en activiteiten”.

Vermoedelijk was zijn evangelisatiewerk onder Oeigoeren, een Turkssprekend volk in de noordwestelijke regio Xinjiang, de autoriteiten een doorn in het oog. Deze bevolkingsgroep is voornamelijk islamitisch, maar er zijn ook christenen onder, zoals Yimiti. Hij bekeerde zich in 1995 van de islam tot het christendom.

Deze week werd bekend dat Yimiti zijn celstraf heeft uitgezeten en terug bij zijn familie is. „Wij zijn opgelucht dat de Oeigoerse huiskerkpredikant Alimujiang Yimiti is vrijgelaten”, twitterde Nury Turkel van de Amerikaanse overheidscommissie voor godsdienstvrijheid, de Uscirf. „We blijven bezorgd over zijn veiligheid en welzijn gezien de repressieve omstandigheden in de Oeigoerse regio.”

Onbekende injecties

Turkel doelt op de grove mensenrechtenschendingen door China tegen de Oeigoerse bevolking in Xinjiang. Volgens VN-deskundigen en mensenrechtenorganisaties zijn in de afgelopen jaren naar schatting meer dan een miljoen overwegend moslims vastgehouden in een netwerk van kampen in de regio.

China zegt dat de ‘heropvoedingskampen’ uitsluitend zijn bedoeld om islamitische extremisten te deradicaliseren. Het is echter bekend dat ook een klein aantal christenen in de kampen heeft doorgebracht.

Een van hen is Ovalbek Turdakun. Tegen de Amerikaanse organisatie China Aid, die zich inzet voor vervolgde christenen in China, vertelde Turdakun vorig jaar hoe hij werd vastgehouden in een cel zonder ramen met 23 andere gevangenen. Mishandeling en marteling waren aan de orde van de dag. Ook kreeg Ovalbek naar eigen zeggen onbekende medicijnen en injecties toegediend. Die maakten hem ziek en gaven een brandende pijn door zijn lichaam.

Atheïstische sharia

Het is onduidelijk of de autoriteiten ds. Yimiti tijdens zijn gevangenisstraf van vijftien jaar ooit naar een van de kampen hebben gestuurd. Details over zijn gevangenschap zijn schaars. China Aid vernam in 2019 via zijn familie –die hem spaarzamelijk mocht bezoeken– dat hij na aanvankelijke teleurstelling God dankbaar was voor zijn gevangenschap. Zo kon hij „het Evangelie blijven delen en voorleven in deze donkere gevangenissen in Xinjiang.”

Het is vanwege deze missionaire drang om aan moslims het Evangelie te delen dat ds. Yimiti achter de tralies verdween. Dat ligt namelijk ontzettend gevoelig, stelt Bob Fu, directeur van China Aid. „De communistische regering staat niet toe dat deze islamitische groepen zich bekeren tot andere religies, met name het christelijk geloof. De autoriteiten kunnen dan moeilijker controle uitoefenen.” Fu noemt het overheidsbeleid een atheïstische vorm van de islamitische sharia.

Desalniettemin zijn de meeste Oeigoerse christenen bekeerlingen vanuit de islam. Ze vormen een ontzettend kleine minderheid. ChinaAid schat hun aantal op rond de duizend. Andere organisaties gaan uit van maximaal enkele duizenden christenen.

De bekeerlingen staan onder druk van zowel de autoriteiten als hun omgeving, legt Fu uit. „Christen-zijn in een islamitische cultuur is op zich al moeilijk”, zegt hij, doelend op discriminatie en uitsluiting door familie en de gemeenschap. Daar komt het repressieve overheidsbeleid nog eens bovenop. „De Communistische Partij beschouwt Oeigoeren als moslims. Als een van hen christen wordt, valt dat nog meer op.”