De aanslagen op de gasleidingen Nord Stream 1 en 2, september 2022 in de Oostzee, zijn waarschijnlijk het werk van pro-Oekraïense groepen. Dat blijkt uit gelekte informatie van westerse inlichtingendiensten.
Het spoor van het onderzoek naar de aanslagen leidt naar Oekraïne, maar het is nog onduidelijk wie de aanslag precies pleegden. Dat is de kern van berichtgeving van The New York Times dinsdag, op basis van bronnen bij de Amerikaanse inlichtingendiensten.
De Oekraïense regering ontkent elke verantwoordelijkheid. „Oekraïne was absoluut niet betrokken”, reageerde een adviseur van president Volodimir Zelenski.
Moskou liet weten dat de berichtgeving bewijst hoezeer een onafhankelijk onderzoek naar het incident van belang is. De Russische autoriteiten vragen zich af hoe de Amerikanen verdachtmakingen kunnen maken, zonder een dergelijk onderzoek. Ze zien de berichtgeving dan ook als een „gecoördineerde poging om het nieuws te manipuleren”, aldus Kremlinwoordvoerder Dmitri Peskov tegen persbureau Ria-Novosti.
Rusland wil eind maart een verzoek voor een onafhankelijk onderzoek in te dienen bij de VN.
Open eindjes
De gelekte informatie van de Amerikaanse inlichtingendiensten wijst specifiek naar „tegenstanders van president Vladimir Poetin van Rusland”. Medewerkers van de diensten die The New York Times sprak, spraken het vermoeden uit dat het om Oekraïense óf Russische burgers gaat. Ze zeiden dat er geen bewijs is dat Zelenski of de top van diens leger bij de operatie was betrokken.
Dinsdag kwamen ook verschillende Duitse media, waaronder zender ARD en de krant Die Zeit, met berichtgeving over de sabotage van Nord Stream 1 en 2. Die Zeit schreef zonder specifieke bronnen te noemen dat de Duitse autoriteiten de boot die bij de sabotage betrokken was, hebben weten thuis te brengen.
Opvarenden waren volgens hen vijf mannen en een vrouw: de kapitein, twee duikers, twee duikassistenten en een arts. Die zouden met valse paspoorten een jacht hebben gehuurd van een in Polen gevestigd bedrijf met Oekraïense eigenaars. De nationaliteit van de daders is volgens de Duitse media echter onduidelijk. Mogelijk gaat het om een pro-Oekraïense groep, maar bewijzen daarvoor ontbreken.
Voorzichtigheid
De Duitse minister van Defensie, Boris Pistorius, waarschuwde woensdag daarom voor overhaaste conclusies. „Het zou ook een operatie onder valse vlag kunnen zijn geweest, op touw gezet om Oekraïne te beschuldigen”, zei hij tegenover de zender Deutchlandfunk.
De pijpleidingen Nord Stream 1 en 2 zijn bedoeld om Europa van Russisch gas te voorzien. Ze zijn nog altijd buiten werking.
