Vrijwel alle illegale bootmigranten, uitgezonderd kinderen en ernstig zieken, kunnen volgens het plan opgepakt, gevangengezet en weggestuurd worden. Vervolgens mogen ze het land nooit meer in. Zelfs niet als toerist

De Britse premier Rishi Sunak, zei zondag tegen de Britse krant Daily Mail: „Ik ben vastbesloten mijn belofte na te komen om boten tegen te houden. Als je hier illegaal komt, zul je niet kunnen blijven.”

Volgens de Britse regering bestaan er voor migranten voldoende routes om het land legaal in te komen. Migranten hoeven niet per boot het Kanaal over te steken.

Kritiekpunt is echter dat veilige routes vooral beschikbaar zijn voor mensen uit specifieke landen, zoals Oekraïne en Afghanistan. Andere migranten worden maar beperkt legaal het land ingelaten en proberen het illegaal.

De regering wil wel op termijn meer veilige routes creëren. Maar dan nog zal een jaarlijks maximum aan het aantal gesteld worden, zei een woordvoerder maandag. Het Britse parlement zal nog beslissen hoe hoog dat plafond zal worden. Parlementsleden moeten sowieso nog het hele voorstel behandelen

Stijging

Het plan van de Britse regering is een reactie op de grote toestroom van illegale bootmigranten. In 2022 staken zo’n 46.000 mensen per boot het Kanaal over. Het hoogste aantal ooit gemeten door het ministerie van Binnenlandse Zaken. Vorig jaar werden nog geen 30.000 bootmigranten door de Britse kustwacht geteld

Door het toenemend aantal migranten lopen ook de wachtlijsten voor asiel enorm op. Op dit moment wachten zo’n 170.000 mensen op een verblijfsstatus. Zo’n 40.000 van hen worden in hotels onderbracht, wat de belastingbetaler zo’n 8 miljoen euro per dag kost.

Vandaar dat de Britten illegale migratie willen ontmoedigen.Eerder stelde de toenmalige premier Boris Johnson al voor om illegale migranten, na aankomst in het Verenigd Koninkrijk, direct naar Rwanda te sturen. Ondanks dat het Britse hooggerechtshof de maatregel goedkeurde is tot op heden nog geen enkele migrant naar het Afrikaanse land gestuurd. Alle plannen daartoe zijn op dit moment opgeschort nadat het beleid op hevig maatschappelijk verzet stuitte. Op dit moment wordt het oordeel nog steeds aangevochten bij de rechtbank.

Ook is vorig jaar een wet aangenomen die de Britse binnenlandminister de bevoegdheid geeft om illegale binnenkomers tot wel vier jaar gevangenisstraf en tot tien jaar een inreisverbod te geven.

Maar volgens internationale verdragen mag het Verenigd Koninkrijk vluchtelingen niet strafrechtelijk vervolgen. Dat bepaalt het VN-vluchtelingenverdrag en het Europees Verdrag ter bescherming van de rechten van de mens. Volgens de Britse regering schuurt de nieuwe wet weliswaar met het Europees Verdrag voor de rechten van de mens. Maar een regeringswoordvoerder meldde maandag dat ze de wet wel strookt met andere internationale verdragen. De nieuwe wet zou gebruikmaken van bestaande clausules in internationale afspraken. Illegale migranten kunnen zich hierdoor niet beroepen op hun mensenrechten om uitzetting uit het Verenigd Koninkrijk te voorkomen

Kritisch

Inmiddels blijven reacties op de plannen niet uit. Conservatieve parlementsleden juichen het plan vooral toe. Anderen bekritiseren het voorstel echter. Zo noemde de leider van oppositiepartij Labour, Keir Starmer, de plannen dinsdagochtend „onwerkbaar”. Ook Liberaal-Democratische parlementsleden zeiden tegen nieuwsmedium Politico dat dit „weer een halfbakken plan” is. Het is „immoreel, ondoeltreffend en ongelooflijk duur voor de belastingbetaler, terwijl ze niets doen om de oversteek van kleine bootjes te stoppen”. Volgens Labour zou de regering in plaats van dit plan ervoor moeten zorgdragen dat er meer veilige routes naar het land komen, asielaanvragen sneller verwerkt worden en smokkelbendes aangepakt worden. Ook vanuit mensenrechtenorganisaties worden de regeringsplannen fel bekritiseerd. Volgens Steve Valdez-Symonds, directeur vluchtelingenrecht bij de Britse tak van Amnesty International, zijn de plannen van de regering „niets anders dan demonisering en bestraffing van mensen die conflicten en vervolging ontvluchten”.

Christina Marriott, werkzaam bij het Britse Rode Kruis, heeft er vooral moeite mee dat „mensen, die op de vlucht zijn voor oorlog, gestraft worden voor de manier waarop zij aankomen. De meesten zijn gedwongen deze wanhopige reis te maken. Er zijn namelijk voor hen geen legale routes om het land binnen te komen.”

Volgens Marriott zal het plan niet in staat blijken om bootmigranten tegen te houden, maar „zal de maatregel juist enorm duur uitpakken voor de belastingbetaler” omdat illegale migranten gevangengezet worden. Enver Solomon, directeur van de Refugee Council, een Britse organisatie die asielzoekers ondersteunt, zegt dat „de plannen de jarenlange verbintenis van het Verenigd Koninkrijk met het VN-Verdrag om mensen een eerlijke behandeling te geven, verbreken.”

Hij pleit voor een „barmhartig plan dat veilige routes voor vluchtelingen creëert. We moeten alternatieven bieden voor gevaarlijke reizen, de besluitvorming verbeteren om de achterstand bij asielaanvragen weg te werken en ervoor zorgen dat mensen met waardigheid en respect behandeld worden.”