Het ensemble laat onder meer het Psalmenrequiem van overlevende Daan Manneke (83) horen. „Ik ben er erg gelukkig mee dat dit stuk zal klinken in de kerk van mijn geboortedorp”, zegt hij.

Water staat centraal tijdens het concert. Het Zeeuws Vocaal Ensemble, onder leiding van Patrick van der Linden, zal zingen over het gevaar én de schoonheid van water. Daarnaast richt het ensemble de blik op de toekomst. Het zingt over intermenselijk contact en omgang van mensen met de natuur en het water in tijden van klimaatverandering. Naast stukken van Henryk Gorecki, Johannes Verhulst en Arvo Pärt zingt het kamerkoor dus het Psalmenrequiem van Daan Manneke. Hij woonde als dertienjarige jongen tijdens de ramp in Kruiningen, een van de zwaarst getroffen dorpen.

Verdronken

Manneke herinnert zich nog goed dat hij op de middag van 31 januari 1953 zijn schoolvriendinnetje Willie Balkenende ontmoet. „Het was vrolijk, zonnig weer, maar het waaide ook erg hard. We konden elkaar niet verstaan door de wind. Daar hadden we veel pret om en we namen vrolijk afscheid. De nacht daarop is ze verdronken. Ze was zo oud als mijn kleindochter nu. Dat maakte enorme indruk”, vertelt hij.

Het gezin waar Manneke uit komt, bestond uit zes personen. „We woonden in een grote villa. We zaten boven en zagen de huizen naast ons instorten. Het water bleef maar stijgen. Trede voor trede. We waren angstig en zagen de dood voor ogen. Onder ons hoorden we het harmonium bonken tegen het plafond. De golven waren huizenhoog en ik zag koeien, paarden en varkens die hopeloos probeerden te zwemmen, maar verdronken. De ramp is nog altijd een van de aangrijpendste gebeurtenissen van mijn leven.”

Op een gegeven moment komt er een bootje langs het huis. Manneke en zijn familieleden springen er vanaf het balkon in. „De vaarlui brachten ons naar de Zanddijk. Mijn ouders zaten in een ander bootje en dat sloeg vlak voor de dijk om. Ze konden niet zwemmen, maar grepen zich vast aan boomtakken die nog net boven het water uitstaken. Binnen de kortste tijd hadden ze het ijskoud. Ze belandden met een longontsteking in het ziekenhuis. Gelukkig liep het goed af en overleefden wij de ramp allemaal.”

Beschouwend

Het Psalmenrequiem dat het ensemble gaat uitvoeren, componeerde Manneke, actief als organist en dirigent, niet in verband met de watersnood. „In de jaren tachtig overleed de zoon van mijn goede vriend Paul Hameleers totaal onverwacht. Hij vroeg me een requiem te componeren gebaseerd op de psalmen. Het was heel bijzonder dat deze rooms-katholieke man mij dit vroeg”, vindt Manneke.

De Zeeuw –protestants opgevoed– is vertrouwd met de psalmen en vond het een goed idee van Hameleers. „In de psalmen komen alle emoties en gebeurtenissen in het leven langs: hoop, beproevingen, blijdschap en verdriet. Het Psalmenrequiem is me zeer dierbaar. Alle teksten in het muziekstuk zijn letterlijk terug te vinden in de psalmen. Het requiem passend door zijn ernstige karakter bij herdenking van de watersnood en de ruim 1800 doden. Het is goed om je bewust te zijn van het onvoorspelbare van het leven en van geliefden die er opeens niet meer zijn. Het stuk gaat over menselijk leed, maar ook over veerkracht en daadkracht.”

Manneke kijkt uit naar het concert. „Ik ben er heel gelukkig mee dat het Psalmenrequiem wordt uitgevoerd wordt in de kerk van mijn geboortedorp. En ook nog eens door een prachtig koor. Ik ben niet ijdel, maar het componeren van dit stuk is buitengewoon goed gelukt.”

Omdat David een belangrijke psalmdichter is en hij harp speelde, wilde Hameleers een harppartij in het stuk, vertelt Manneke. „Dat klinkt erg bijzonder. Soms is de harppartij solistisch, soms begeleidend.”

Het is goed om de watersnood te blijven herdenken, vindt de tachtiger. „Nederland is een kwetsbaar land, omdat het voor een groot deel onder de zeespiegel ligt. We moeten beseffen dat we niet makkelijk kunnen leven, maar goed voor ons land en de natuur moeten zorgen, om verdere stijging van de zeespiegel tegen te gaan.”