Laat ik gelijk maar met de deur in huis vallen. Met deze vraag: Wanneer worden al die omgekeerde vlaggen eens weggehaald? Iedere keer als ik er langs rij, denk ik: nou weet ik het zo langzamerhand wel.
Bovendien is het over drie maanden Koningsdag in Nederland. Een dag waarop in gebieden met veel behoudende christenen schoolkinderen het Wilhelmus zingen bij…de vlag. Gaat dat bij zo’n omgekeerde vlag gebeuren? Ik mag hopen van niet, maar hoe geloofwaardig ben je als even verderop vlaggen nog wel ondersteboven hangen? Krijg je kinderen dan nog aan het zingen? Ik zou mijn lippen stijf op elkaar houden.
Iemand vraagt zich af: hoe binnenlands is deze buitenlandse zaken door dit onderwerp hier aan te kaarten? Heel binnenlands, en toch ook weer niet, want vlaggen is van alle plaatsen. En precies daarom wil ik het er hier over hebben. Wellicht valt er wat te leren van buitenlands vlagvertoon. In ieder geval dit: een vlag is niet zomaar een lap, maar symbool van wezenlijke dingen die de ziel van een volk raken. Historisch besef, burgerschap (staat) en nationaliteit (volk) zijn erin verweven tot een bijna sacraal ornament.
Niet voor niets is de vlag in tal van landen instrument in een steekspel tussen bijvoorbeeld een zittende regering en zich miskend wetende etnische minderheden. Ik voelde dat op de Molukken toen ik daar op iemands aanraden in de buitenwijken van Ambon-stad zocht naar een RMS-vlag: de vlag van de verboden Molukse Republiek. Ik heb hem niet ontdekt, en achteraf was dat begrijpelijk want op het tonen van die vlag stond (en staat) zware gevangenisstraf.
Niemand tornt aan dat bijna sacrale karakter van zo’n nationale vlag, vandaar dat de handelingen eromheen zoveel spanning geven. Ik moest denken aan mijn spaarpot vol geld uit mijn jeugd, die ik wilde legen. Ik haalde nog net niet mijn broer en zussen erbij om daarvan getuige te zijn, maar gewichtig was het wel. Welnu, het hijsen van de nationale vlag, of het laten zakken, het wel of juist niet laten wapperen, het vertrappen of verbranden ervan zijn daden vol zeggingskracht en van groot gewicht.
In dictaturen waar etnische minderheden als staatsgevaarlijk worden weggezet, riskeer je zware straffen als de nationale vlag openlijk wordt vernederd. Ook wie in Nederland zoiets doet – bijvoorbeeld door de nationale vlag om te keren – moet weten dat hij daarmee fundamenteel ondermijnend bezig is. Het is feitelijk net zoiets als de parlementaire democratie ter discussie stellen in plaats van het parlementaire debat; iets waar Thierry Baudet en zijn partijgenoten mee bezig zijn. Niet de praktijk wordt aan de kaak gesteld, maar de dragende instituties haalt hij onderuit.
Vlaggen omgekeerd ophangen is tenslotte ook inbreuk maken op andermans eigendom. „Blijf van mijn vlag af”, was een andere gedachte toen ik al die omgekeerde vlaggen zag. Wat daar wordt vernederd, maakt (ook) deel uit van mijn identiteit als Nederlands staatsburger, en daarmee is die vlag wezenlijk ook van mij. Je blijft af van andermans spullen, en dat geldt zeker als het zoiets eigens is als Neêrlands vlag.
Snel ophouden dus met deze oneerbare vorm van protest. Voor je het weet is het 27 april.