Politieke nieuwsdienst Politico sprak begin deze week met twee hoge Amerikaanse functionarissen die deze benadering van het Witte Huis uit de doeken deden. Washington maakt zich volgens hen behoorlijk zorgen over uiterst rechtse elementen in het nieuwe kabinet in Jeruzalem en de anti-Palestijnse koers die het vermoedelijk zal varen.

„Bibi zegt dat hij zijn regering onder controle heeft, dus we zullen zien of hij dat ook echt doet”, aldus de Amerikaanse bronnen. Mochten zijn meer extreme ministers stappen ondernemen die het officiële Amerikaanse beleid van een tweestatenoplossing voor het Israëlisch-Palestijns conflict in gevaar brengen, dan zal Biden niet aarzelen Netanyahu op het matje te roepen om zich voor het gedrag van zijn bewindslieden te verantwoorden.

Dat is een nogal merkwaardige gang van zaken. Als een Israëlische minister een fout begaat, zal hij daarvoor in zijn eigen volksvertegenwoordiging verantwoording moeten afleggen. De Knesset kan hem vervolgens in het uiterste geval naar huis sturen, of zelfs het vertrouwen in de hele regering opzeggen. De waarschuwing van een Amerikaanse president dat hij de minister-president van de Joodse staat voor het gedrag van zijn kabinetsleden verantwoordelijk houdt, is op zijn best een overbodige toevoeging en op zijn slechtst een inmenging in interne aangelegenheden.

De boodschap achter dit plan is intussen wel helder: de relaties tussen de Verenigde Staten en Israël staan onder druk. In elk geval zolang deze president in het Witte Huis zit. Het strategische bondgenootschap tussen beide landen staat heus niet ter discussie. Maar de onverdeelde steun van vooral de Democraten in Washington is allang niet meer vanzelfsprekend.

En daar zal Netanyahu terdege rekening mee moeten houden, hoezeer hij zich ook tegen Amerikaanse bemoeienis verzet. Israël heeft de VS heel hard nodig, alleen al vanwege de massieve militaire hulp die de Joodse staat uit Washington ontvangt. Ook voor het beteugelen van de Iraanse nucleaire ambities en het normaliseren van de betrekkingen met Saudi-Arabië is de steun van Amerika onontbeerlijk.

En dus zal het de komende tijd voor beide leiders zoeken zijn naar een balans in de verhoudingen. Een belangrijke graadmeter zal zijn hoe snel Netanyahu als nieuwe premier van Israël zijn opwachting in het Witte Huis zal maken. Biden en Netanyahu zijn bepaald geen onbekenden voor elkaar, maar dat zegt nog niets over de aard van hun toekomstige samenwerking.

> rd.nl/israelingezoomd

Met ingang van 7 januari verschijnt Israël Ingezoomd tweewekelijks op zaterdag, afgewisseld met de rubriek Blik op het Midden-Oosten.