Satellietbeelden: sneller smeltende kleine gletsjers op Zuidpool
Ook een groep kleinere gletsjers op Antarctica smelt sneller dan verwacht. Dat heeft de Duitse ruimtevaartorganisatie (DLR) samen met internationale onderzoekers vastgesteld met een analyse van satellietbeelden van het gebied. Hun onderzoek is gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Nature Geoscience.
De kleinere gletsjers met de namen Pope, Smith en Kohler zijn de afgelopen 30 jaar aanzienlijk dunner geworden. Het punt waarop de ijsplaten van de gletsjer gaan drijven is verder landinwaarts getrokken. Een groter deel van de gletsjers is namelijk van onderaf blootgesteld aan warm oceaanwater. Bij de Pope-gletsjer is dat bij dit onderzoek voor het eerst aangetoond. Het punt waarop de gletsjer ging drijven was in drie maanden in 2017 zo’n 3,5 kilometer teruggetrokken.
Pope, Smith en Kohler zijn de kleine broers en buren van de Thwaitesgletsjer en Pine Island. „Dit onderzoek bevestigt wat er op dit moment in het hele gebied gebeurt”, vertelt hoogleraar Michiel van den Broeke van de Universiteit Utrecht. De ijsplaten in het gebied worden dunner door de warmere oceaan. Het ijs afkomstig van het land van Antarctica zorgt voor een zeespiegelstijging als het in de oceaan belandt.
Wat dit onderzoek vooral aantoont, is dat er nog veel onduidelijk is. „We willen voorspellen hoe deze gletsjers zich in de toekomst gaan gedragen. Maar bijvoorbeeld het effect van warm zeewater dat onder de gletsjer terechtkomt, kunnen we nog niet goed genoeg vangen in de modellen”, zegt Van den Broeke. „Daardoor zijn die gletsjers vaak veel gevoeliger dan wij dachten.”
Collega-onderzoeker Bert Wouters van de Universiteit Utrecht en de TU Delft houdt zich vooral bezig met satellietobservaties aan de universiteiten. Hij noemt de DLR-studie met beelden in hoge resolutie een „technologisch hoogstandje”. „Dit onderzoek toont weer aan dat het smelten van de gletsjers sneller gaat dan verwacht. Bovendien is het ook wel een analogie voor wat er op de grote gletsjers zoals Thwaites nu gebeurt.”
De onderzoekers zien allebei dat er nu actie nodig is om de opwarming van de aarde te beperken. „Een te hoge zeespiegelstijging zou dramatisch zijn voor Nederland”, aldus Wouters. Van den Broeke benadrukt dat er ook heel veel andere factoren van belang zijn, zoals droogte, noodweer en overstromingen van rivieren. „We noemen het niet voor niets de klimaatcrisis.” Hij zegt echter ook dat er nog een kans is om de Antarctische ijskappen te stabiliseren. „Maar dan moeten we ons veel meer inspannen om ervoor te zorgen dat de opwarming van de aarde beperkt blijft.”
