De vraag is met welk doel Meloni, die een vriendschappelijke relatie met de Amerikaanse president onderhoudt, naar de Verenigde Staten afreist. Zal zij als officieuze afgevaardigde van de Europese Unie Trump bewegen tot welwillendheid inzake de heffingen op Europese producten? Of zal zij in de eerste plaats proberen om uitzonderingen en voordeeltjes voor eigen land los te praten en daarmee Trumps voornemen te ondersteunen om de Europese eenheid te breken?

Of draait het bezoek aan de Amerikaanse president, net als eerder bij de Franse president Emmanuel Macron en de Britse premier Keir Starmer, slechts uit op een fraaie fotosessie voor de eigen achterban?

Meloni heeft zich in de 2,5 jaar dat ze nu regeert, opgeworpen als een belangrijke speler binnen Europa. De opstelling tegen de NAVO en de EU van haar jongere jaren heeft zij laten varen. Onder haar leiding voert Italië een uitgesproken atlantische koers, met inbegrip van steun aan Oekraïne.

Moeizaam compromis

Naarmate de door buitenlandse commentatoren gevreesde „neofasciste” Meloni zich ontpopte tot een pragmatisch ingestelde regeringsleider met wie best te praten viel, rees haar ster. Daarmee groeide ook haar ambitie om binnen de EU een hoofdrol te spelen als leider van een conservatief-nationalistische fractie binnen het Europees Parlement.

Tevens hoopte zij om de door de Brexit opengevallen plek in Europa, naast Duitsland en Frankrijk, op te vullen. Als derde leidende natie zou Italië eindelijk meedoen in het spel der grootmachten – tot voldoening van een land dat al anderhalve eeuw gefrustreerd is doordat het internationaal vaak niet voor vol wordt aangezien.

Meloni heeft zich opgeworpen als een belangrijke speler binnen Europa

Meloni's relatie met de Amerikaanse president leek aanvankelijk haar positie te versterken. Na diens verkiezing op 5 november vorig jaar sprak zij Trump driemaal. Op 7 december in zijn residentie Mar-a-Lago in Florida vroeg ze zijn medewerking bij een ingewikkelde operatie om een Italiaanse journaliste los te krijgen uit een gevangenis in Iran. Dat lukte en verhoogde Meloni's populariteit in eigen land.

Begin dit jaar trof zij Trump in Parijs en op 20 januari was zij als enige Europese regeringsleider uitgenodigd op het feest na zijn inauguratie. Tevens ontwikkelde zij een hechte relatie met EU-voorzitter Ursula von der Leyen, wat haar tot een geschikte bemiddelaar tussen Trump en de Europese Commissie leek te maken.

Russisch gas

Maar eind vorige maand gooide Trump zelf roet in het eten, met zijn aankondiging van extreme importheffingen en neerbuigende uitspraken aan het adres van Europa. Dat stelde Meloni voor de keuze tussen Trump of Europa, waaruit zij zich redde met een moeizaam compromis dat haar binnen de EU niet in dank werd afgenomen.

Zo noemde ze Trumps heffingen een volkomen verkeerde keuze, maar weigerde ze mee te werken aan Europese heffingen op Amerikaanse importgoederen. Wel slaagden de Italiaanse onderhandelaars erin Amerikaanse whisky van de lijst te halen, om repercussies voor de wijnexport naar Amerika te vermijden.

Sindsdien is het Italiaanse beleid gericht op onderhandelen in plaats van vergelding, waaronder ook de keuze voor alternatieve markten wordt gerekend. Minister van Buitenlandse Zaken Antonio Tajani omschreef de keuze om de banden met China aan te halen als „gekkigheid”. Ook voor Meloni was het recente bezoek van de Spaanse premier Pedro Sanchez aan de Chinese leider Xi Jinping „een fout”.

Door Trumps onverwachtse negentig dagen durende opschorting van de heffingen een week geleden, werden de bordjes nogmaals verhangen. Er is nu weer ruimte voor onderhandelen. Meloni reist daarom naar Washington met de uitgesproken instemming van EU-voorzitter Von der Leyen. Zij komt zodoende bij Trump aan met een ambitieus Europees voorstel om alle wederzijdse importheffingen af te schaffen en zo te komen tot een grote transatlantische vrijhandelszone.

Wapentuig

Aan Amerikaanse kant ligt er een reeks voorstellen waarop Meloni al dan niet positief kan reageren. Zo wil Trump dat Europa meer Amerikaans vloeibaar gas afneemt. In het geval van Italië, dat voor de Oekraïense oorlog voor 40 procent afhankelijk was van Russisch gas, kan aan die wens worden voldaan.

Hetzelfde geldt voor de aankoop van Amerikaans wapentuig, waarbij Meloni kan verzekeren dat Italië dit jaar eindelijk zijn defensieuitgaven zal opschroeven van 1,6 procent tot 2 procent van zijn bruto binnenlands product (bbp), zoals al jaren door de NAVO wordt geëist. Dat is nog lang niet de 5 procent die de regering-Trump nu eist, maar het is een begin en volgens minister van Defensie Guido Crosetto kan voor het eind van het jaar ook 2,25 procent worden gehaald.

Trump kan niet rekenen op Meloni's steun bij zijn eis tot afschaffing van de btw, maar wel bij zijn verzet tegen de Green Deal en de import van Chinese auto's.

In de strijd tegen China heeft Meloni nog drie andere ijzers in het vuur. De Italiaanse regering kan een vorig jaar gesloten economisch samenwerkingsakkoord met China opschorten en de Chinese overname van de haven van Triëst tegenhouden. Tenslotte heeft zij twee jaar geleden de overname verhinderd van bandenfabrikant Pirelli, die nu 1 tot 2 miljard euro gaat investeren in een fabriek in Georgia.