Jonah Falke over zijn tijd in de biblebelt: „Ik kwam in een soort vooroorlogse sfeer van opgewektheid terecht”
Hij dook voor zijn nieuwe boek ”De biblebelt” anderhalf jaar de wereld van reformatorische christenen in en vond daar tot zijn eigen verbazing een wereldbeeld waar hij zich in herkent. Schrijver Jonah Falke vertelt in een speciale uitzending van videopodcast RDActueel over zijn bevindingen in de biblebelt.
Het idee voor zijn boek begon op een cruiseschip, toen hij in gesprek raakte met RD-journalist Riekelt Pasterkamp. „Ik had meteen een vooroordeel klaar toen ik hoorde dat hij gelovig was”, zegt Falke in de uitzending. „Dat wordt een saaie man, dacht ik.” Het tegendeel bleek waar. De ontmoeting stimuleert Falke, die regelmatig over religie schrijft, om verder te duiken in een wereld waar hij „compleet niets” van weet.
Hij reist voor het verhaal af naar Apeldoorn, Ederveen, Gouda, Barneveld, Tholen en Krimpen aan den IJssel, spreekt met jongeren op het Driestar College over de eindtijd, schuift aan bij de SGP-fractie en praat met predikanten als ds. A.A. Brugge, ds. A. Kort en ds. A. den Hartog.
Bij de Driestar krijgt Falke het gevoel dat hij in een soort vooroorlogse tijd terechtkomt, vertelt hij. „De opgewektheid viel me op. Iedereen had er zin in.” Hij verblijft ook een paar dagen in het gezin van ds. den Hartog. „Ik vond het mooi dat daar de hele zondagmiddag psalmen aanstonden. En op zondagavond ging de oudste dochter een psalm oefenen, omdat ze die de volgende ochtend op school moest zingen.”
Tot zijn grote verbazing ontdekt hij dat de reformatorische wereld niet één geheel is, maar uit verschillende stromingen ontstaat. „Ik wist niets over kerkverbanden, maar dacht dat iedereen tot dezelfde groep behoorde. Eigenlijk is dat ook een lelijk vooroordeel hè, dat je van een half miljoen mensen denkt dat ze allemaal hetzelfde zijn.”
Komt dat niet deels ook omdat de biblebelt soms te gesloten is naar buiten toe? Falke: „Deels wel, maar tegelijk vind ik het ook sieren aan de gezindte dat ze niet de hele tijd meehobbelen in wat de wereld wil. Het verkiezen van die rol ben ik gaan koesteren.”
Hij voelt zich het meest thuis bij de oud-gereformeerden, ontdekt hij na een kerkdienst en een gesprek met ds. A. Kort. „Dat had ik als progressief links mens nooit verwacht. Maar ik vond een raakvlak in het zoeken en de twijfel. Het niet over je eigen bedorven mens-zijn heen stappen. Dat is een wereldbeeld dat dicht bij de mijne komt.”
Volgens Falke wordt in ‘zijn’ wereld altijd de aanname gedaan dat geloven veel gemakkelijker is dan niet-geloven. „Maar dat is echt niet zo. Niet geloven is veel gemakkelijker. Geloven is moeilijk omdat je tegelijk constant te maken hebt met een wereld die tegen jouw principes ingaat.” Toch is hij ook dat aspect gaan waarderen. „Er worden wezenlijke gesprekken gevoerd over levensvragen, terwijl die in mijn wereld heel gemakkelijk aan de kant worden geschoven.”
