De rechter oordeelde woensdag in een zaak aangespannen door Greenpeace dat het kabinet nog te weinig doet om de stikstofdoelen te halen, voor zowel dit jaar als voor doelstellingen richting 2030. Dit jaar had 40 procent van de stikstofgevoelige natuur niet langer overbelast mogen zijn, voor 2030 ligt dat percentage op 50 procent. Het is al te laat om de doelen voor 2025 te halen, aldus de rechter, maar voor 2030 kan dat nog wel. Lukt dat toch niet, dan volgt een dwangsom van 10 miljoen euro.

Vorige maand oordeelde de hoogste bestuursrechter dat schuiven met stikstofruimte met terugwerkende kracht niet meer zomaar kan. Dankzij dit zogeheten ‘intern salderen’ konden boeren alsnog uitbreiden en bouwprojecten doorgaan. Hier was geen vergunning voor nodig, maar nu wel. Bovendien moet stikstofruimte in zo’n vergunningsaanvraag eerst ten goede komen aan kwetsbare natuur, voordat er gebouwd mag worden.

Vooral die uitspraak over intern salderen zal grote gevolgen hebben, vreest het kabinet. Er komt een ministeriële werkgroep onder leiding van premier Dick Schoof, met daarin in ieder geval Keijzer, landbouwminister Femke Wiersma en minister Barry Madlener (Infrastructuur). Die groep zal nadenken over maatregelen, erkent Keijzer, maar ook over regels rondom bijvoorbeeld natuurgebieden. Zo vindt zij het „bijzonder” dat er veel, soms kleine, natuurgebieden moeten worden beschermd. Volgens Keijzer moet alles daarvoor wijken. „Politiek is een belangenafweging, en je moet die afweging weer kunnen maken.”

Keijzer sprak onlangs met verschillende Eurocommissarissen en laat doorschemeren dat in Brussel mogelijk ruimte zit als het gaat om het versoepelen of versimpelen van de stikstofregels. Ze wil in de ministeriële commissie dan ook kijken waar aanpassingen mogelijk zijn op Nederlandse of Europese regels. Details wilde ze niet geven: „Het is niet netjes verslag te doen van dat soort gesprekken.”