Wat zijn uw bevindingen?

„Dat er containers van China naar Noord-Korea weer terug naar China zijn vervoerd en daarna verscheept naar Nederland. In de containers zat allerlei kleding, maar met name het type dat arbeidsintensief is om te maken. Denk aan bijvoorbeeld skikleding.Er worden honderdduizenden euro’s aan verdiend.

We ontdekten dit door het analyseren van handelsverkeerdata van en naar Dandong, een stad in Noordoost-China die grenst aan Noord-Korea.”

Welke Nederlandse winkels importeren deze kleding?

„Wij konden hier vanwege strikte Europese privacywetgeving niet achter komen. Ik ga er ook vanuit dat winkeliers het zelf ook niet weten.

Evenmin is duidelijk of winkeliers deze kleding in hun schappen hebben liggen, of doorstuurden naar bijvoorbeeld Duitsland. Ik juich het toe als het openbaar ministerie een onderzoek instelt, want het OM kan de privacywetgeving omzeilen.”

Hoeveel dwangarbeiders telt Noord-Korea?

„De gewone Noord-Koreaan ís min of meer dwangarbeider, want hij moet werken onder slechte omstandigheden. Hij kan geen opdrachten weigeren, hij kan geen ontslag nemen en hij móét werken. Want werklozen dragen niet bij aan de staat en worden naar werkkampen gestuurd.

Getuigen hebben gemeld dat daar op grote schaal textiel wordt geproduceerd. Soms moet er een zogenoemde ‘veldslag’ worden geleverd. Een veldslag houdt een aaneengesloten periode van hard werken in om een deadline te halen. Zo’n veldslag, waarbij zestien uur per dag zwoegen geen uitzondering is, kan wel honderd dagen duren. Tussendoor moet je hopen dat familie je eten brengt, want van de fabriek krijg je niets.”

Hoe gewoon is handel tussen China en Noord-Korea?

„Heel normaal. Ondanks de wereldwijde sancties die tegen het land van kracht zijn.”

Wat zijn uw aanbevelingen?

„Fabrikanten moeten hun bevoorradingsketens beter onderzoeken, zodat ze zeker weten waar hun producten vandaan komen.”

Doet de consument er goed aan álle kleding uit China te boycotten?

„Ik ben niet voor een boycot. Laat kopers aan winkeliers vragen of hun kleding dwangarbeidvrij is. Door kleding uit Noord-Korea te kopen, steun je namelijk een misdadig regime en handhaaf je een situatie die de wereldvrede bedreigt. Landen schroeven hun defensie-uitgaven op om zich te verdedigen tegen Noord-Korea. De paar euro die je bespaart op een goedkoop T-shirt, ben je weer kwijt aan extra belastinggeld.”

C&A: Even geen orders uit Dandong

Het textielconvenant –opgericht om misstanden in de textielsector tegen te gaan– verwacht dat bij het convenant aangesloten bedrijven naar aanleiding van het Leidse rapport actie ondernemen. Dat zegt een woordvoerder desgevraagd. In hun jaarlijkse plan van aanpak moeten ondertekenaars laten weten wat ze hebben gedaan om de risico’s op genoemde problemen tot een minimum te beperken.

Kledingzaak C&A is een van de deelnemers in het convenant. Een woordvoerder van C&A Nederland laat „namens de Europese collega’s” weten dat C&A „aanvullend speciaal onderzoek” heeft gedaan om er zeker van te zijn dat hun kleding niet uit Noord-Koreaanse fabrieken komt of door dwangarbeiders is gemaakt. Het onderzoek zou geen misstanden aan het licht hebben gebracht. Niettemin zegt C&A een nog grondiger onderzoek te gaan doen en voorlopig geen orders te plaatsen in fabrieken in de regio Dandong.