Vissers en surfers berichten al enkele weken over vervuild water bij het strand van Chalaktyrski op het schiereiland Kamtsjatka. Ze kregen last van hun ogen, huidirritaties, keelpijn en verhoging. Op het strand spoelden duizenden dode zeedieren aan: zeesterren, krabben, kwallen en vissen. Lokale bewoners meldden eind september dat het zeewater bij het strand van kleur was veranderd.

Ik had nooit gedacht dat ik ooit nog eens zou lijden aan de gevolgen van een ecologische ramp, schrijft vlogger Maksim Jonov vorige week op Instagram nadat hij in aanraking was gekomen met het vervuilde zeewater. „Na het surfen bij het Chalaktyrski-strand was ik praktisch blind.” Hiervoor is aandacht nodig, vindt de vlogger, hoewel „de schuldigen waarschijnlijk nooit worden gestraft.”

Ook verder naar het zuiden, op de eilandengroep Koerilen, werd geconstateerd dat de stranden vol lagen met dode zeedieren. Voor de tweede keer dit jaar lijkt Rusland te maken te hebben met een ecologische ramp op grote schaal

Vladimir Solodov, hoofd van de regio Kamtsjatka, verklaarde zondag dat hij nog niets wist over een milieuramp en dat hij er pas dit weekend via ooggetuigen van hoorde. „We moeten nu van vloggers en andere geïnteresseerde mensen over de toestand van de natuur horen”, zei Solodov. Hij bedankte voor de inzet van degenen die aan de bel trokken.

De late reactie van zijn lokale regering komt volgens hem omdat er geen systeem is in het afgelegen gebied om milieu-incidenten in het land te monitoren. Via Instagram beloofde hij gelijk een beroep te doen op de federale autoriteiten met een voorstel om een „uniform systeem van constante monitoring van ongunstige verschijnselen in het milieu” te installeren.

Veiligheid

Daarnaast riep Solodov surfers en zwemmers dringend op zich te melden in het regionale ziekenhuis, zodat men de juiste diagnoses kan stellen en analyseren wat er precies aan de hand is in het water voor de kust van Kamtsjatka. Ook drong hij erop aan het strand niet meer te bezoeken, aangezien hij de veiligheid van de bewoners niet langer kan waarborgen.

Het zaakje stinkt, letterlijk en figuurlijk. Het regionale ministerie van Natuurlijke Hulpbronnen publiceerde zaterdag een video van het strand met een schone kustlijn. Er zou niks aan de hand zijn. „De kleur van het water is normaal, de geur van de lucht is normaal en het strand is helemaal schoon”, was het onderschrift. De waarheid was echter anders.

Dezelfde dag publiceerde de populaire vlogger en journalist Joeri Doed, met ruim 4 miljoen Instagramvolgers, een video om aandacht te vragen voor de situatie in het Verre Oosten. Ook andere vloggers zoals Ilja Varlamov (krap 1 miljoen volgers) berichtten over de ramp. „Het lijkt erop dat men het milieudrama probeert te verzwijgen, net als in Norilsk”, schreef hij, doelend op de catastrofe in het noorden van Rusland waar dit jaar ruim 20.000 ton diesel in de rivieren terechtkwam.

Volgens Varlamov is de oorzaak duidelijk. Het is volgens hem algemeen bekend dat op korte afstand van het Chalaktyrski-strand een militair complex staat waar mogelijk tot wel 20 ton giftige wapens liggen opgeborgen. Ook waren er half september militaire oefeningen in de buurt van de Avatsja-baai. Volgens Joeri Doed, die ooggetuigen sprak, begon de vervuiling van het zeewater een maand geleden al.

Ontslaan

Pas na de aandacht van de landelijke bekendheden kwam er in Kamtsjatka actie. Solodov beloofde ambtenaren te ontslaan die medeverantwoordelijk zijn voor de ramp en belangrijke feiten in het filmpje dat de overheid plaatste, verzwegen. Ook werden er door zowel de overheid als private bedrijven monsters genomen.

De bron van de vervuiling is nog niet ontdekt. Wel is nu duidelijk dat er fenolen en andere olieproducten in het water zijn aangetroffen. Mogelijk heeft de cycloon van 28 en 29 september de zeedieren naar de kust gedreven. Dat zou betekenen dat de vervuiling dieper en verder van de kust plaatsvond. De resultaten van de monsters worden naar verwachting maandag gepubliceerd.