„Orde!” Deze en andere kreten tijdens brexitdebatten maakten John Bercow (56), voorzitter van het Britse Lagerhuis, tot een fenomeen. Hij zal dinsdag tijdens een nieuwe stemming over de brexit weer over de hele wereld te zien zijn.
Nadat parlementslid Bercow op 22 juni 2009 tot voorzitter is verkozen, slepen zijn collega’s hem naar de ‘voorzitterstroon’. Dat slepen naar de troon is een traditie en komt voort uit de tijd dat Britse parlementsleden angst hadden om de spreker te worden, omdat het een levensgevaarlijk beroep was.
Van oudsher heeft de leider van het Lagerhuis namelijk de taak om het Britse vorstenhuis te informeren over de meningen van het parlement. Als de vorst niet blij was met de berichten, kon dat zomaar een dodelijke afloop hebben. Geen wonder dat niemand zin had in het baantje.
Bercow laat zich zonder commentaar naar de troon slepen, maar van oude gewoontes moet hij duidelijk weinig hebben. Hij besluit direct na zijn aantreden het traditionele kostuum van de voorzitter niet te zullen dragen. In plaats daarvan draagt hij gewoon een pak. Daarop draagt hij stropdassen in alle mogelijke felle kleuren en figuren. Hij motiveerde zijn besluit om het kostuum ongebruikt te laten met de wens een einde te maken aan het saaie imago van het Lagerhuis.
Saai is het met zijn aantreden zeker niet meer. Hij oogst lof, maar ook veel kritiek. Britse media speculeren zelfs dat bij zijn aftreden de adellijke titel aan hem voorbij kan gaan. Normaal gesproken wordt door middel van een breed gesteunde motie een verzoek aan de koningin gedaan om de voormalige leider een adellijke titel te geven. Voor Bercow is het echter de vraag of deze motie genoeg steun zal krijgen in het Lagerhuis.
Het negeren van tradities kan rekenen op kritiek; sommigen verwijten hem ook partijdigheid. Voor zijn aantreden moest hij afscheid nemen van ‘zijn’ Conservatieve Partij, maar tijdens de brexitdebatten heeft Bercow zich volgens critici juist tegen zijn oude partij gekeerd. Als een uitgesproken tegenstander van de brexit zou hij oppositiepartij Labour en andere brexittegenstanders steunen.
Bercow heeft de macht om te bepalen wie er mag spreken en over welke voorstellen van wetswijzigingen het parlement moet stemmen. Zo heeft hij het Lagerhuis begin januari laten stemmen over een voorstel van parlementslid Dominic Grieve. Die stelde voor om premier May maar 3 dagen plus 7 vergaderdagen te geven om met een plan B voor de brexitdeal te komen, in plaats van 21 dagen en 7 vergaderdagen. Het voorstel kwam erdoor. Dat Bercow deze stemming toestand kwam hem op felle kritiek te staan.
Volgens onbevestigde geruchten zou Bercow er in de zomer van 2019 de brui aan willen geven. Toch zal zijn rauwe kreet „orde!” ergens blijven klinken. De familiekat van de Bercows luistert naar de naam Orde.