Invloedrijke Arabische landen zoals Egypte en Saudi-Arabië verheugden zich over de verkiezingsoverwinning van Trump in de hoop dat deze Amerikaanse president een effectief Midden-Oosten-beleid zou gaan voeren. Tot op heden zijn de geluiden uit Washington evenwel verwarrend en tegenstrijdig.

Critici van Trump wijten dit aan zijn gebrek aan inzicht, maar de waarheid is dat er na ruim zes jaar Syrische burgeroorlog een totaal andere situatie in het Midden-Oosten is ontstaan. Niet alleen de VS, ook Arabische landen en Israël hebben de grootste moeite om hierop in te spelen. Vooral omdat zowel in Syrië als Irak de toestand dagelijks verandert.

Aan de vooravond van zijn recente bezoek aan Jordanië zei de Turkse president Erdogan iets wat voor veel beroering zorgde. Hij beweerde dat Iran en Turkije in Iraaks-Koerdistan gezamenlijk gaan optreden tegen de Koerdische PKK. Volgens hem vormde de PKK een „direct gevaar” voor zowel Turkije als Iran.

De Koerdische organisatie opereert echter al decennialang vanuit het Iraakse Qandil-gebergte en zeker Iran heeft hier nooit echt bezwaar tegen gemaakt. Erdogans uitspraak lijkt te zijn ingegeven door zijn wens om een aangekondigd referendum over een onafhankelijk Iraaks-Koerdistan te torpederen.

De regering van president Trump heeft vanaf het begin duidelijk gemaakt dat ze een eind wil aan de Iraanse expansiezucht in de Arabische wereld. De vraag is dan ook hoe er in Washington wordt aangekeken tegen de aankondiging van NAVO-bondgenoot Turkije om met Iran te gaan samenwerken.

Turkije, dat zowel grenst aan Syrië als aan Irak, worstelt echter ook met de nieuwe situatie in het Midden-Oosten. Zo hebben de Koerden in Syrië dicht bij de Turkse grens een autonome regio uitgeroepen. Ze worden bewapend en getraind door het Amerikaanse leger. De Syrische Koerden worden gewaardeerd om hun strijd tegen Islamitische Staat (IS) en de VS hebben ook militaire bases gevestigd in hun gebied, Syrisch Koerdistan. Dat wijst erop dat de Amerikanen zich voorbereiden op een langdurige militaire aanwezigheid in noordelijk Syrië. Het heeft de woede van de Turken gewekt, omdat die de Koerdische aspiraties in Syrië juist willen dwarsbomen. Turkije vreest dat Amerikaanse vliegtuigen in de nabije toekomst de Syrische Koerden gaan beschermen.

Onbegrip over dit Amerikaanse optreden dreef Turkije steeds verder in Iraanse en daarmee ook Russische armen.

Elke oorlog kent winnaars en verliezers en de winnaars dicteren altijd de vredesvoorwaarden. Rusland en Iran vormen in Syrië het winnende kamp. De Turkse president Erdogan lijkt daarom te hebben besloten om op de rijdende Iraans-Russische trein te springen. Mede ook omdat Iran en Rusland, net als hij, tegen de Amerikaanse aanwezigheid in Syrië zijn. Zeker Iran zal Turkije in noordelijk Syrië militair bijstaan.