Studenten die sliepen in het Stadspark, in hostels, op campings of in auto’s. Wilde verhalen gingen vorig jaar rond in Groningen. Het kameraanbod is al krap in de stad. Laat staan als je in een vreemd land gaat studeren en daar geen netwerk hebt. En voor jou als buitenlander de deur bij voorbaat dichtgaat.

”No internationals” en ”Dutch only” staat er boven bijna alle kameradvertenties op internet en Facebook. Studenten uit het buitenland lijken te worden behandeld als vluchtelingen in een PVV-enclave. Huisbazen hebben liever mensen uit eigen land, want die blijven langer. Ook Nederlandse studenten zitten niet te wachten op een Chinese, Spaanse of Mexicaanse huisgenoot. Simpelweg omdat ze dan in huis geen Nederlands meer kunnen spreken.

Discriminatie, vindt Jasper Been van Democratische Academie Groningen (DAG), een studentenbeweging die deel uitmaakt van de universiteitsraad. Hij aarzelt niet om vanaf zijn vakantieadres in Frankrijk een interviewtje te geven. „Dit probleem is groot.”

Speciale woningen voor buitenlandse studenten zijn volgens hem geen oplossing. „De reden waarom het onderwijs internationaliseert, is dat we van elkaar leren. Dan moet je studenten niet gescheiden laten wonen.”

DAG is daarom een couchsurfplatform gestart, waar intussen ruim veertig logeerbedden voor internationals worden aangeboden. „Dan hoeven ze in ieder geval niet in een tentje van de universiteit te slapen.” Idee is dat de aanbieders de student helpen bij de kamerzoektocht. „Buitenlandse studenten hebben nog geen netwerk, terwijl je vaak via-via aan woonruimte komt.”

Bijlmerbajes

Universiteiten trekken fanatiek studenten uit het buitenland: in de afgelopen tien jaar meer dan het dubbele. Niet onomstreden, want internationalisering is een verdienmodel. Het aantal afgestudeerde studenten bepaalt mede de inkomsten van universiteiten. Woonruimte is in studentensteden echter schaars.

Wanhopige kamerzoekers keren soms gedesillusioneerd terug naar eigen land. Anderen worden uitgebuit door huisjesmelkers. Studenten tekenen hun huurcontracten toch wel om maar een dak boven het hoofd te hebben.

Soms moeten Nederlandse studenten wijken voor leeftijdsgenoten van ver. Zo moesten antikraakbewoners in de voormalige Bijlmerbajes in juli plotsklaps hun cellen verlaten in ruil voor internationale studenten van de twee Amsterdamse universiteiten. Die betalen straks geen 250, maar 415 euro voor een cel – dan weliswaar gemeubileerd.

Studenten die bij de start van het academisch jaar geen kamer hadden gevonden, bood Groningen vorig jaar al noodopvang. Dit jaar kreeg de Rijksuniversiteit (RUG) 3000 meer aanmeldingen dan in 2017. Het tekort loopt naar verwachting op tot 1500 kamers.

„Wat het lastig maakt, is dat we niet precies weten hoeveel internationals er in september op de stoep staan”, legt Jorien Bakker, woordvoerder van RUG, uit. „Vaak zijn er honderden meer aanmeldingen dan nieuwe studenten, omdat mensen zich voor meerdere studies aanmelden.” De universiteit, Hanzehogeschool en de gemeente hebben een nieuwe website opgezet –athomeingroningen.com– waarop internationals huisvesting wordt aangeboden. In de particuliere markt vonden ze bijna 500 kamers.

Slaapboot

Verder heeft Groningen in geval van nood bijna 250 bedden achter de hand op drie locaties. Kosten: 15 tot 35 euro per nacht. Een tentje op het terrein van een sportvereniging is volgens Bakker de laatste optie. „Verhalen die rondgingen over slapende studenten op straat, zijn groter geworden dan de werkelijkheid. Het zullen vast een paar mensen zijn geweest. Maar wij hebben ze niet gevonden. De noodopvang was vorig jaar, met 100 plekken, nooit helemaal vol.” Binnen anderhalve maand had iedereen destijds een kamer gevonden, zegt ze.

Nu worden in oktober zo’n 250 containerwoningen opgeleverd op het Suikerterrein. „Studenten die daar woonruimte hebben gehuurd, krijgen tijdelijk onderdak in een slaapboot.”

Been van DAG wordt niet enthousiast van de nieuwbouw op het voormalige terrein van de Suikerunie. „Het is beter dan niks, maar in dezelfde periode verdwijnen er 200 tot 220 eenheden in het Damsterdiep. Bovendien vallen de containerwoningen niet onder het huurrecht, omdat ze worden gezien als hotel. Dat betekent dat de huur veel hoger is dan voor een normale studentenkamer. Internationals worden gedwongen daarmee akkoord te gaan, anders zijn ze dakloos.”

Echte probleem

De universiteit doet er volgens Been alles aan om het echte probleem te ontwijken. „De RUG trekt massaal internationale studenten aan voor wie geen woning is. Een duurzame oplossing voor dit enorme probleem ontbreekt. En dat kon je zien aankomen.”

De universiteit kiest bewust voor internationalisering, reageert Bakker. „Wij vinden het belangrijk dat iedere student internationaal ervaring heeft. Ook wie niet naar het buitenland gaat. Voor de wetenschap en het onderwijs is het goed dat culturen zich mengen.”