-

Waarom drinken jongeren?

Er zijn grofweg drie factoren te noemen waarom jongeren gaan drinken, aldus Rob Bovens, lector verslavingspreventie van hoge­school Windesheim in Zwolle in ”Onze kinderen en alcohol”. Persoonlijke motivatie en intentie, zoals groepsdruk, opvoeding, persoonlijkheid en gezondheid, vormen de eerste factor. De tweede is de verkrijgbaarheid van drank bij ouders, familie en vrienden en in supermarkten. De derde factor bestaat uit het (gebrek aan) toezicht en de (sociale) controle.

Daarnaast spelen reclame-uitingen, groepsdruk en de drankcultuur onder idolen een belangrijke rol als druk van buiten­af om jongeren tot drinken aan te zetten. Van binnenuit komt de vaak puberale hang naar het opzoeken en overschrijden van grenzen.

-

Alcohol en puber

Het Britse wetenschappelijk tijdschrift The Lancet publiceerde in november 2010 een nieuwe lijst met schadelijke stoffen met de grootste impact op de maatschappij. Bovenaan staat geen wiet of heroïne, maar drank. Van der Lely noemt in zijn boek tal van effecten van drank, zoals stinken, braken en oppervlakkig ademhalen. Maar ook de organen krijgen het vanuit medisch oogpunt zwaar te verduren, aldus de kinderarts. De lever bijvoorbeeld. „Omdat alcohol giftig is voor het lichaam, wordt het door het lichaam als gif behandeld: zo snel mogelijk verspreiden en alle mogelijk­heden gebruiken om het kwijt te raken. Je ademt, zweet of plast het uit. De rest, die je vanwege de grote hoeveelheid niet kwijt kunt, wordt in je lever omgezet in zuur. Maar als je lever daar heel druk mee bezig is, kan het orgaan geen suiker aanmaken voor je lichaam. Dus word je bibberig, ga je trillen en je slap voelen.”

Ook het gevaar van uitdroging ligt op de loer door al dat zweten, plassen en braken. Om maar te zwijgen van de invloed van alcohol op de hersenen van pubers. Dit kan op middellange termijn zelfs verlaging van het IQ tot gevolg hebben, aldus Van der Lely, die zogeheten comazuipers onderzocht.

-

Ds. Labee: Een weinig wijn

„Als christen hoef je geen geheel­onthouder te zijn. Maar het alcoholgebruik moet wel passen binnen een sober en matig christelijk leven.”

Ds. B. Labee, predikant van de gereformeerde gemeente in Geldermalsen, pleit voor een alcoholvrij huis als er kinderen aanwezig zijn. „Als je al iets wilt drinken, doe het dan wanneer de kinderen in bed liggen. Je ziet dat kinderen aangeleerd gedrag vertonen. Er kan veel narigheid komen van alcohol, dus voorzichtigheid is geboden.”

De predikant uit Gelder­malsen is nog geen uitwassen tegengekomen in zijn gemeente. „Wel gaat de jeugd naar gelegenheden waar gedronken wordt. Ouders laten dat mijns inziens toch iets te gemakkelijk gebeuren. Maar ik pleit niet voor een algeheel verbod voor ouders, wat voor roken bijvoorbeeld wel zou moeten gelden.”

Wijn komt in de Bijbel veelvuldig voor. Is dat voor veel christenen een argument om het niet te nauw te nemen met alcohol? Ds. Labee: „Bij Noach lezen we voor het eerst over wijn. Opmerkelijk is dat het dan direct mis gaat. Hetzelfde gebeurt bij Lot. Natuurlijk zijn er ook positieve voorbeelden, zoals Paulus, die Timotheüs aanraadt om wijn te drinken voor zijn maag. Lees goed, want er staat: een weinig wijn.”

Daarnaast zou wijn in de tijd van de Bijbel ook meestal gemengd zijn met water, aldus veel verklaarders. „Daar heb ik geen onderzoek naar gedaan, maar ik kan het me goed voorstellen. Ouders zouden drank zo veel mogelijk weg moeten houden uit het gezin. En als het gebruikt wordt, altijd zonder de kinderen erbij en met mate.”

De wettelijke grens van 16 jaar is voor de predikant een goede. „Onze oudste zoon heeft nu die leeftijd en ik moet zeggen dat we geen enkel probleem met alcohol hebben. We hebben regels, daar houden we elkaar aan. Maar we moeten ook niet doorslaan. Als hij op een receptie vraagt om een glaasje advocaat, zeg ik echt geen nee.”

-

Uitzending Reformatorische Omroep

De Reformatorische Omroep schenkt vanavond aandacht aan het thema alcohol. Ex-alcoholverslaafde Rick Slikkerveer, die ook op Puntuit zijn verhaal doet, vertelt daarin hoe God ingreep in zijn leven. Ook is er een studiogesprek met een woordvoerder van de stichting Voorkom!.

-

Rol ouders

Ouders onderschatten hun rol als opvoeder en voorbeeld, stellen de schrijvers van ”Onze kinderen en alcohol”. Onderzoek toont aan dat jongeren die thuis blootgesteld worden aan alcohol, meer zullen gaan drinken. Het gaat dan concreet om flessen alcohol die in de koelkast of op het aanrecht staan of de aanwezigheid van een krat bier in de schuur.

„Durf gewoon nee te zeggen”, benadrukt Van der Lely. „Geen drank voor het 18e levensjaar. Dat moet voor iedereen de regel zijn, ook al zegt de wet dat het vanaf 16 jaar al mag. Bij jongeren tot 18 jaar zijn de hersenen nog volop in ontwikkeling. Er komen dagelijks cellen bij. Dat proces wil je als ouders toch niet verstoren? Terwijl dat wel gebeurt door de inname van alcohol in deze leeftijd.”

Regels handhaven is moeilijk, erkent de kinderarts. „Maar wel heel belangrijk. Ik zie veel kinderen in het ziekenhuis. Ouders zeggen dan: „O, ze zijn me meer waard dan goud.” Zo is het maar net. Maar met alcohol kijken ze opeens niet zo nauw. Nogmaals: durf regels te stellen. En zet er flinke straffen op. Neem bijvoorbeeld de mobiele telefoon een maand in beslag. Dat is een heftige, maar het werkt wel.”

Ouders willen over het algemeen per se niet impopulair zijn. Er is bij hen zelfs sprake van groepsdruk. Wie bij zijn kinderen het meest geliefd is, voedt het best op. Van der Lely: „Kul natuurlijk. Alcohol is gevaarlijk. Dat geldt al voor één slok. Er zit een stof in die de begeerte naar meer alcohol in het lichaam van een puber activeert. Als je kind dit op jonge leeftijd binnenkrijgt, heeft het vier tot zes keer zo veel kans op een serieus alcoholprobleem op latere leeftijd.”