Jelle verspilt vooral elektriciteit als hij halfslaperig uit bed komt. Dan vergeet hij om de lamp op zijn kamer uit te doen. „Het licht brandt gerust een hele dag. Als ik uit school thuiskom, denk ik wel iets als: Oeps!”
Adapter
Een ander milieudingetje is zijn telefoonadapter. Die steekt standaard in het stopcontact. Ongemerkt slurpt dat energie. Of er nu een telefoon aan verbonden zit of niet. Jelle legt uit: „Bij ons thuis is er een tekort aan opladers. Dus als ik er een heb, ligt hij altijd aan het stroom.”
„Bij ons is er een opladernood”
„Bij ons is ook al opladernood”, klaagt Joanne. „We hebben twee opladers voor zes telefoons. Adapters zijn bijna altijd in gebruik.”
Ondergoed
Op het punt van kleding zijn de beide jongelui ongedacht duurzaam. Joanne krijgt haar kleding of koopt het tweedehands. „We hebben thuis best een groot gezin.” En ook bij Jelle thuis trekken ze veel gedragen kleding aan. „Mijn zusje van zeven heeft nog een pyjama aan die mijn oudste zus van twintig vroeger ook aan had.”
„Alleen ondergoed van de kringloop hoef ik niet. Bah!”
Uur douchen
Op één punt moet Joanne bekennen een verkwister te zijn. Haar meest vervuilende activiteit is als ze zichzelf schoonboent onder de douche. „Ik douche het liefst lekker lang. Genieten!”
En het grootste klimaatkwaad van Jelle? Voor één keer badderen vulde hij de tobbe eens drie keer met vers, warm water. „Dat is echt slecht.” Joanne: „Ja, dan heb je zo veel water en geld verspild.” Maar Jelle kaatst de bal graag terug: „Jij dan met het lange douchen. Dat kost misschien nog wel meer water.”
Verdrinken
Joanne is overtuigd van het belang van duurzaam leven. Volgens haar kun je niet om de klimaatverandering heen. „Kijk naar de opwarming van de aarde. De ijskappen van de Noordpool smelten razendsnel. Daar moeten we echt wat aan doen. Anders verdrinken we hier met zijn allen in Nederland.”
„Als niemand wat doet, zitten wij met de gebakken peren.”
Jelle is echter niet onder de indruk van het betoog van Joanne. Hij schermt ermee dat de opwarming wel meevalt. Tenminste als je het vergelijkt met lang geleden. En daarnaast: je kunt het volgens hem toch niet meer terugdraaien. Het kwaad is al geschied. Zijn motto: „Gewoon rustig aan doen, dan komt het vast wel goed. Wat ik zelf kan bijdragen, is maar een druppel op een gloeiende plaat.”
„Een betere wereld begint bij jezelf.”
Toch kan een beetje duurzaam leven natuurlijk geen kwaad, aldus de 3 vwo’er. Want veel milieuproblemen raken uiteindelijk vooral jongeren. Jelle: „Als niemand wat doet, zitten wij met de gebakken peren.” De oplossing voor mensen die niet meehelpen? „Lekker naar een eilandje verbannen”, vindt hij. Grinnikend: „Oh, volgens mij zit ik mezelf als verkwister wat tegen te werken.” Joanne vat het samen: „Een betere wereld begint bij jezelf.” En dat geldt ook voor Jelle. Maar die moet er toch nog eerst even over nadenken.
Duurzaam leven voor beginners
Wat is nu duurzaam leven? Onder de woorden ”duurzaamheid” en ”milieu” valt een heleboel. Een korte schets van de problemen.
Wat is nu duurzaamheid?
Bij duurzaamheid draait het om drie p’s: de poppetjes, de planeet en de poen. In het Engels ook wel: people, planet en profit. Daarbij moet er een goede balans bestaan tussen die drie; de mensen, de aarde en het geld.
Bij poppetjes gaat het erom dat mensen eerlijk worden behandeld. Kinderarbeid voor een goedkope broek? Foute boel. Denk bij mensen ook aan toekomstige generaties: je eigen kinderen. Als jij de aarde als een vuilnisbelt achterlaat, kunnen je (klein)kinderen niet meer zo prettig leven. Vrij egoïstisch.
Met planeet wordt de aarde bedoeld waar jij en ik wonen. Die moet schoon en heel blijven en goed worden verzorgd. Zie deze planeet als je eigen huis en dat onderhoud je toch ook goed?
Zonder poen kom je nergens, ook niet met duurzaamheid. Je alleen richten op poppetjes en de planeet is onbetaalbaar. De economie moet goed blijven draaien.
Wat zijn nu de problemen?
Het belangrijkste is misschien wel de opwarming van de aarde en de gevolgen die dat heeft voor het klimaat. Dat de aarde opwarmt, staat in de wetenschap buiten kijf. Hoe sterk en waardoor de aarde precies opwarmt, is minder duidelijk. De mens heeft er echter zeker een aandeel in door de uitstoot van broeikasgassen, zoals CO2.
De nare gevolgen van milieuproblemen benadelen vaak vooral de kwetsbaarste mensen.
Al geloof je niet in klimaatverandering, er zijn nog meer, andere milieuproblemen die pleiten voor een duurzaam leven. Zoals uitputting en/of verspilling van grondstoffen, voedsel en drinkbaar water. Of wat dacht je van het kappen van bossen, het laten slingeren van afval, het vervuilen van lucht, water en de bodem en het uitsterven van dier- en plantensoorten? En vergeet ook bijvoorbeeld de uitbuiting van jonge kinderen in kledingfabrieken niet.
En weet je wat bij al deze problemen nog het zuurst is? De nare gevolgen van milieuproblemen benadelen vaak vooral de kwetsbaarste mensen. Zo raakt de verwoestijning in Afrika door klimaatverandering de allerarmsten het meest.
Dit is het slot in een serie over jongeren en duurzaamheid. Test hier hoe scheppingsbewust jij bent (deel 1). En check hier de reportage met Christine (14), Naomi (15) en Heleen (15) vanuit de kringloopwinkel (deel 2).
Wil jij regelmatig het beste van jongerensite Puntuit (voor jongeren van 12 tot en met 25 jaar) op je smartphone ontvangen? Dat kan nu ook door je aan te melden bij de redactie via WhatsApp. Puntuit voegt je dan toe aan een lijst, waarna je af en toe een link naar een artikel –eentje die je gelezen/gezien moet hebben– krijgt toegestuurd.
