Geïnspireerd door socialistische idealen werd Israëls eerste kibboets gesticht in 1909. Eén kibboets werden er meerdere, totdat het een heuse beweging werd. De kibboetsbeweging ging een hoofdrol spelen in de opbouw van het land. Moerassen en woestijnen werden leefbaar en vruchtbaar gemaakt, industrieën werden opgezet.

De naam kibboets (Hebreeuws voor collectief), verwijst naar de manier van samenleven die werd nagestreefd. Gemeenschappelijkheid en gelijkheid stonden centraal. Al het eigendom werd gedeeld, tot de onderbroeken toe.

De kibboetsen bloeiden in de 20e eeuw, maar naderhand begon het tij te keren. Het opkomende individualisme had zijn effect. Niet iedereen wilde alles meer delen, zeker niet als de buurman minder werkt dan jijzelf. Stuk voor stuk werden de kibboetsen geprivatiseerd. Niet zonder reden zijn alleen de allerrijkste Israëlische kibboetsen nog echte, collectieve nederzettingen. Ondanks alle dappere vernieuwingspogingen bleven ooit zo gemotiveerde pioniers afhaken.

Na jaren van terugloop is de kibboetsbeweging nu echter weer in opkomst. Sterker nog, die is razend populair. Het gemis van gemeenschapsgevoel, het verlangen naar rust, de coronapandemie en de stijgende kosten van levensonderhoud dragen allemaal aan deze ontwikkeling bij. En zo gebeurde het dat wij, samen met vele andere gezinnen uit centraal Israël, de stap waagden om kibboetslid te worden.

Voorafgaand aan onze toetreding werden we negen maanden lang doorgelicht. Van financiën tot pensioenopbouw, van psychosociale testen tot normen-en-waarden-analyses. Heel veel koffiebezoekjes later werden we voldoende beschaafd en bemiddeld bevonden om lid te worden. Afgelopen zomer verhuisden we.

De kibboets in kwestie is ook zo’n geprivatiseerde ieder-voor-zich kibboets. En toch ook weer niet. Iedereen mag dan zijn eigen centjes verdienen, de kibboets heeft nog altijd gemeenschapsidealen en pioniersgeest. Net als voorheen speelt ieder lid een rol in de gemeenschap. Ook is iedereen nog altijd aandeelhouder in de gemeenschappelijke bedrijven die de kibboets heeft. Het snel en sterk veranderende ledenbestand van de kibboets laat echter een nieuwe wind waaien. Een ander slag volk draait aan de knoppen. Er wordt geïnnoveerd en niet langer draait alles om de landbouw.

We rolden de kibboets binnen onder het motto ”doe-mij-maar-een-betaalbaar-vrijstaand-huis”. Langzamerhand raakten we echter overtuigd van de kracht van een gemeenschap. Opbouwen, pionieren en zorg dragen voor elkaar, maar dan wel met een haag om de tuin en met eigen onderbroeken. Ik ben benieuwd welk stempel vernieuwende kibboetsen zoals de onze gaan drukken op de Israëlische samenleving. Wordt vervolgd.

De rubriek PostUit vanuit Israël zal voortaan worden verzorgd door Jeannette Gabay.