Terwijl in hoofdstad Londen de laatsten van de vele honderden gasten een plaats krijgen in Westminster Abbey, gaat koning Charles III met zijn beide broers en zus, zijn beide zoons, zijn zwager en twee neven Westminster Hall binnen, de eeuwenoude zaal bij het parlementsgebouw waar de vorstin opgebaard ligt. Sinds woensdag liepen tienduizenden mensen er langs haar kist om respect te betuigen voor de toewijding van de vorstin tijdens haar lange regeerperiode van meer dan zeventig jaar.

Acht militairen dragen nu de kist –met daarop de koninklijke standaard, kroon, rijksappel en scepter– de kerk uit en plaatsen hem op het onderstel van een kanon. Dat wordt hiervoor al sinds 1901 gebruikt: ook de lichamen van koningin Victoria, de koningen Edward VII, George V en VI –Elizabeths vader– zijn erop vervoerd, evenals Sir Winston Churchill en –de laatste tot nu toe, in 1979– Lord Mountbatten.

Strak in de maat van de muziek schrijdt de processie voort: de doedelzakspelers, de 142 zeekadetten die het rijtuig met touwen voorttrekken, de begeleidende militairen en achter de kadetten de mannelijke leden van het koningshuis met prins Anne, de enige dochter van de overleden vorstin. Bij de kerk treden de kadetten terug, nemen hun pet af en buigen het hoofd. De dragers zetten de zware loden kist op hun schouders en schrijden langzaam de kerk in.

Voorbeeld

Aan de ene kant van de kist neemt de koninklijke familie plaats. Pal ertegenover zitten vertegenwoordigers van andere vorstenhuizen die meeleven. Op de voorste rij prinses Beatrix, koning Willem-Alexander en koningin Máxima, het Zweedse koningspaar en de Deense koningin en kroonprins. Vele honderden anderen zijn gekomen om mee te leven met de rouwende familie. Want –zegt aartsbisschop Welby even later– een koninklijke familie die rouwt is net als andere families die een geliefde betreuren. „Maar deze familie doet het in de schijnwerpers.”

Koorzang, samenzang, het lezen van Bijbelgedeelten en gebeden wisselen elkaar af. In de korte toespraken van de anglicaanse geestelijken wordt erkentelijkheid uitgesproken voor Elizabeths toewijding, voor het voorbeeld dat ze gaf.

Patricia Scotland, secretaris-generaal van het Britse Gemenebest, leest 1 Korinthe 15 vanaf vers 20, premier Liz Truss laat de woorden van Johannes 14:1-9a klinken: „Ik ben de Weg, en de Waarheid, en het Leven…” Vele miljoenen mensen horen de woorden uit de Heilige Schrift. Geestelijken uit verschillende kerken spreken gebeden uit.

„Voor degenen die God vrezen, is de dood een doorgang tot heerlijkheid”, zegt Justin Welby, de aartsbisschop van Canterbury. Als kroonprinses beloofde Elizabeth op 21-jarige leeftijd volledige toewijding aan haar toekomstige taak. „Zelden is een belofte zo nagekomen. Mensen herinneren zich degenen die in liefde dienen nog steeds wanneer degenen die zich aan de macht en privileges vastklampten allang vergeten zijn.”

Stil gedenken

Na de slotzegen klinkt een trompetsignaal. Dan is het land twee minuten stil, ter gedachtenis aan de 96-jarige vorstin die zo lang op de troon zat.

Opnieuw schallen de trompetten en dan zingen de Britse aanwezigen het volkslied: ”God save the king.” De koning luistert zwijgend, zoals zijn moeder dat al die jaren deed als haar het ”God save the queen” werd toegezongen. Prins Edward, zijn jongste broer, is opnieuw ontroerd.

De kist wordt de kerk uitgedragen en weer op het onderstel van het kanon geplaatst. Dan begint de lange tocht door Londen, op de maat van de muziek. De Royal Canadian Mounted Police te paard voorop. „De laatste reis van de koningin door haar geboortestad”, zegt een nieuwslezer. Elke minuut klinkt de Big Ben, de grote klok van het parlementsgebouw. En elke minuut davert een kanonschot door de Britse hoofdstad. De vele duizenden mensen langs de route applaudisseren en juichen. En ze maken foto’s, heel veel foto’s.

De processie gaat langs Buckingham Palace, het koninklijk paleis, naar Wellington Arch, een triomfboog. Langs het standbeeld van Churchill, die ooit Elizabeths eerste minister-president was. Langs de beelden van haar ouders. Langs militairen die eerbiedig het vaandel strijken.

De kadetten marcheren onder de triomfboog door. Daarna wordt de kist overgeplaatst in een doorzichtige rouwauto. Prinses Anne en haar man nemen plaats in een volgauto. Zij begeleiden het lichaam van de vorstin naar Windsor Castle. Terwijl de stoet door de straten van Londen rijdt, gooit het publiek bloemen naar de lijkwagen. Dan verlaat de stoet de stad.