Later vrijdagavond lichten staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) en Hugo de Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) de plannen toe. De problemen in Ter Apel zullen volgens de premier nog zeker het hele weekend aanhouden.

Rutte erkende dat er sprake is van „bestuurlijk falen” in de asielopvang. „Zeker”, zei de premier op een vraag hierover. Hij erkent dat het kabinet te snel heeft besloten om na het grote aantal vluchtelingen uit Syrië, in 2015 en 2016, af te bouwen. Hij zei zich ook te schamen voor de leefomstandigheden van de mensen in Ter Apel.

De premier zei dat er een oplossing komt om de doorstroming van mensen die in Nederland mogen blijven richting normale woningen te bevorderen. Ingewijden meldden eerder dat er de komende maanden 20.000 van deze zogenoemde statushouders aan een woning geholpen moeten worden. Daarnaast is volgens Rutte gekeken hoe het aantal mensen dat in asielzoekerscentra opgevangen moet worden „op een fatsoenlijke manier” beperkt kan worden.

In de VVD, zowel vanuit leden in het land als vanuit de Tweede Kamerfractie, is opgeroepen een asielstop te overwegen. Vanuit de rechtse oppositie is daar ook toe opgeroepen. Toch sluit Rutte deze optie uit. „Een asielstop kan niet. Dan moeten we uit de Europese Unie stappen, dat gaat niet.”

De stappen die Van der Burg en De Jonge zullen aankondigen, zijn erop gericht om te zorgen dat er „lucht in het systeem komt om orde op zaken te stellen”, aldus Rutte. „Maar een asielstop betekent de grenzen helemaal sluiten. Dat gaat niet. Even los van of je dat maatschappelijk wenselijk vindt, is dat niet een mogelijkheid die je hebt als lid van de Europese Unie.”