Het gaat dan in de eerste plaats om Israël, de Verenigde Arabische Emiraten, Bahrein, Egypte en Jordanië. Maar ook Saudi-Arabië, Oman en andere Amerikagezinde landen zijn uitgenodigd om mee te doen.

Hoe realistisch is dat? Nou, niet zo erg. Want elkaar helpen in plaats van elkaar bevechten, dat zou voor landen in het Midden-Oosten behoorlijk uniek zijn. Dat was althans het sarcastische commentaar van koning Abdullah II van Jordanië. Hij is vóór zo’n samenwerkingsverband, zei hij vorige maand, maar de missie zal „heel, heel helder” omschreven moeten worden. Daarbij wees hij vooral op de positie van de Palestijnen en Iran.

Abdullah legde de vinger precies op de zere plek, want wie geen vreemde is in Jeruzalem en omstreken weet dat deze twee dossiers de meeste hoofdpijn opleveren. Om te beginnen de Palestijnen. Die zien weinig in zo’n Arabische NAVO, want ze weten heel goed dat die ondenkbaar is zonder de militaire slagkracht van Israël. Sterker nog, Israël zal een pijler worden waar dit samenwerkingsverband op rust. (De Emiraten vormen een andere pijler.) De deelnemende Arabische landen kunnen dus, zo vrezen de Palestijnen, straks hooguit nog lippendienst aan hun zaak betuigen – wat overigens nu al het maximaal haalbare is.

Het tweede pijnpunt is Iran. Gaat deze nieuwe NAVO de harde Israëlische lijn richting Iran volgen? Wordt het in de praktijk vooral een anti-Iranclub? Als dat zo zou zijn, zullen sommige landen er begrijpelijk vanaf willen zien. De Verenigde Arabische Emiraten bijvoorbeeld halen de laatste maanden de banden met Iran juist aan, omdat ze inzien dat ze deze grote buur beter te vriend kunnen houden.

Een derde pijnpunt zou de positie van Rusland kunnen zijn. De westerse NAVO werd ooit opgericht als afschrikmiddel tegen Rusland. Maar als ook de oosterse NAVO een anti-Russische agenda zou krijgen (bijvoorbeeld onder invloed van de oorlog in Oekraïne), doen de meeste Amerikaanse bondgenoten in de Golf en zelfs Israël waarschijnlijk niet meer mee.

De wereld is niet meer hetzelfde als toen de NAVO tot stand kwam. Er zijn geen twee supermachten meer, maar een veelvoud aan grotere en kleinere machten die allemaal om hun deel van de taart vechten. Of om het politiek uit te drukken: de bipolaire wereldorde van de Koude Oorlog is weliswaar even vervangen geweest door een unipolaire, door de VS gedicteerde wereldorde, maar is nu al een poosje op weg naar een multipolaire orde.

Een Arabische NAVO kan alleen succes hebben als het die veranderde situatie reflecteert. De enige manier waarop een soort NAVO in het Midden-Oosten kan werken, is dus door er vooral géén NAVO van te maken.