Het Rood Hekken in Den Bosch: bakkerij met tegeltableaus uit 1903
Tegenover het Heilige Geesthuis in de binnenstad van ’s-Hertogenbosch staat een bijzonder pand. Boven de deur van Hinthamerstraat 89 prijkt een bord met de naam: Het Rood Hekken. De geschiedenis van het huis gaat terug tot het jaar 1300. Al vanaf 1883 is er een bakkerij en bakkerswinkel gevestigd. Sinds 2005 is dat De Broodspecialist.
Een van de kenmerken van jugendstil of art nouveau is het gebruik van veelkleurige keramische wandtegels. Die zijn behalve stijlvol ook praktisch. In 1882 ontdekt Robert Koch de bacterie die tuberculose veroorzaakt. Veel mensen wonen en werken in overbevolkte industriesteden, onder omstandigheden die te wensen overlaten. Er komt noodgedwongen meer aandacht voor hygiëne. Tegelijk maakt de tweede industriële revolutie (1870-1910) massaproductie van tegels mogelijk.
Vanaf 1895 gebruiken architecten steeds vaker geglazuurde tegels om interieurs en gevels van gebouwen te versieren. Zo heeft de pastorie van Staphorst (gebouwd in 1909) in de gang glanzende jugendstiltegels, geproduceerd in Noord-Duitsland rond 1903.
In diezelfde periode wordt het winkelinterieur van Het Rood Hekken in Den Bosch voorzien van grote tegeltableaus. Ze beslaan de muren van de vloer tot het hoge plafond. De tableaus verbeelden de weg van het graan: het zaaien, de oogst, het malen en uiteindelijk het bakken van het brood. Plateelfabriek De Distel in Amsterdam vervaardigt de tegels, waarschijnlijk in 1903.
De voorstellingen op de tegeltableaus worden omlijst door korenbloemen en schoven. Florale motieven –fraai gestileerde bloemen en planten– zijn kenmerkend voor jugendstil. De stijl vindt zijn belangrijkste inspiratiebron in de natuur, als tegenhanger van de zielloze industrialisering.
Serie Jugendstil
Deel 2 in een serie over jugendstil, een stroming in kunst en architectuur van rond 1900. Volgende week deel 3: Rotterdam.
