Fractievoorzitter Joan van Burg van de SGP in de Zeeuwse Staten is teleurgesteld. „Jammer dat partijen die hebben beloofd zich in te zetten voor een tolvrije tunnel hun belofte niet nakomen.” Het is volgens hem niet eerlijk dat Zeeuws-Vlamingen op een toltunnel zijn aangewezen als ze naar de rest van Nederland willen reizen. Ze voelen zich daardoor tweederangsburger.

Van Burg kan erover meepraten. Hij woont in Terneuzen, maar moet voor zijn werk vier keer per week door de tunnel naar Vlissingen. Gelukkig vergoedt zijn werkgever de tolkosten, „dus ik heb er persoonlijk geen last van.”

Maar voor veel andere Zeeuwen geldt dat niet. En omdat er geen alternatieve routes zijn om vanuit Zeeuws-Vlaanderen naar de overkant te komen, zit er niets anders op dan tol te betalen. „De enige twee alternatieve routes lopen via het buitenland: de Belgische Liefkenshoektunnel en de ringweg rond Antwerpen, maar voor de Liefkenshoektunnel moet je ook tol betalen. Je hebt dus geen keus.”

Een rit door de tunnel kost een bestuurder van een personenauto 5 euro, een trucker betaalt 25 euro. Wie dus door de tunnel naar zijn werkplek en terug moet is tien euro per dag kwijt en in 40 weken tweeduizend euro. Brouwer en Verhelst krijgen als veelgebruiker korting en betalen 3 euro per rit.

Minpunt

Veel Zeeuwen waren negentien jaar geleden blij met de komst van de ruim zes kilometer lange Westerscheldetunnel die Zeeuws-Vlaanderen met de rest van Zeeland verbond. Minpunt was dat tunnelgebuikers tol moesten betalen. De aanleg van een vaste oeververbinding in de zeearm was een lang gekoesterde wens van Zeeland, maar het Rijk wilde de bouw niet betalen. De aannemerscombinatie die de tunnel realiseerde, moest dus zelf de financiering regelen. Het geld dat werd geleend om de verbinding tot stand te brengen, zou worden terugbetaald door de tunnelgebruikers tol te laten betalen. Die tolheffing zou in 2033 worden afgeschaft.

Al meerdere keren gaf een Kamermeerderheid aan eerder van de tol af te willen, maar vorige week lieten coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU het afweten bij de stemming over een motie van SGP, SP en BBB om de tol zo snel mogelijk, maar uiterlijk in 2025, af te schaffen. De motie werd verworpen.

Corine Brouwer rijdt vier dagen per week vanuit haar woonplaats Terneuzen via de tunnel naar Middelburg, waar ze werkt op een middelbare school. Als veelgebruiker krijgt ze korting op de tol. Toch zegt ze zich achtergesteld te voelen. „Als ik zou weigeren om tol te betalen zou dat dus betekenen dat ik noodgedwongen in Zeeuws-Vlaanderen of België werk moet zoeken. Het voelt oneerlijk; de rest van Nederland kan vrij overal naartoe reizen en ik niet. Wat zou ik blij zijn als de tol werd afgeschaft. Het is een keer mooi geweest.”

Sam Verhelst uit Terneuzen is „teleurgesteld” dat ondanks een krachtige lobby vanuit Zeeland de Tweede Kamer de tol nu niet afschaft. „Dat ze verwachtingen wekken die ze niet inlossen geeft toch wel een deuk in mijn vertrouwen richting volksvertegenwoordigers.” Verhelst rijdt voor zijn werk op het gemeentehuis van de gemeente Borsele in Heinkenszand een paar keer per week naar de overkant via de Westerscheldetunnel. „Het voelt pijnlijk, elke keer dat ik betaal. Ik heb geen reiskostenvergoeding omdat ik onder de cao voor gemeenteambtenaren val, dus ik voel de tol wel in mijn portemonnee. Maar laat ik mijn zegeningen tellen. Vroeger toen de veerboten nog voeren, duurde de overtocht veel langer dan nu.”

Minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat zei in februari dat de tol niet verdwijnt zolang er geen deugdelijke dekking is om de inkomstenderving voor de tunnelexploitant te compenseren. Het zou gaan om een bedrag van 340 miljoen euro in de komende tien jaar en dat geld is er niet.

Statenlid Van Burg betwijfelt dat. Er zijn volgens hem nog genoeg potjes in Den Haag waarmee de afschaffing bekostigd kan worden. „Denk alleen al aan het geld dat beschikbaar komt door uitstel van projecten wegens de stikstofproblematiek.”