De gemeente Oldebroek is vanmorgen gastheer bij de regionale aftrap van de actiedag. Terwijl steeds meer trekkers een plekje op het plein zoeken, maakt burgemeester Tanja Haseloop (VVD) een praatje met een paar boeren. Die happen ondertussen een broodje, gesponsord door de lokale bakker.

„Wij maken ons zorgen over de leefbaarheid van het platteland. Oldebroek kan niet zonder de agrarische sector. Ook de bakker is van ze afhankelijk”, zegt Haseloop.

Bang voor ongeregeldheden is ze niet. „Wij staan achter onze boeren. Dat weten ze.” Toch waren de straten in de omgeving afgezet en lopen op het plein een paar agenten rond. „Die afzetting is voor de veiligheid. Hier vlakbij staan drie scholen, moeders fietsen met kinderen daar naar toe. Ik moet er niet aan denken dat we ongelukken krijgen. En die agenten zijn er vooral omdat ze een beetje nieuwsgierig zijn”, zegt de burgemeester.

Naast haar staat de Gelderse gedeputeerde Peter Drenth (CDA) om de boeren te verwelkomen. Het gaat er gemoedelijk aan toe. Heel anders dan op 14 oktober 2019, toen honderden boze boeren met hun trekkers naar het provinciehuis in Arnhem optrokken en van Drenth de toezegging eisten dat Gelderland het landelijke stikstofbeleid overboord zou gooien. De sfeer was destijds ronduit bedreigend. „Die dag vergeet ik nooit”, zegt hij.

Even later spreekt Drenth de boeren toe. Hij benadrukt dat de provincie haar eigen koers vaart. „De doelen van de minister waren voor ons totaal geen verrassing. De kaart wel. Maar die laat ik liever liggen. De minister heeft gezegd dat we de ruimte krijgen om de doelen op onze eigen manier te bereiken. hebben in samenspraak met landbouw, natuurorganisaties en bedrijfsleven al een eigen plan gemaakt om het stikstofprobleem aan te pakken. Dat gaan we de komende tijd verder uitwerken.”

Ook Drenth is bezorgd voor de leefbaarheid van het platteland, waar de helft van de Geldenaren woont. „Achter elke boer staan tien mensen die van de agrarische sector afhankelijk zijn. Toeleveranciers, verwerkende bedrijven maar ook scholen, supermarkten en lokale ondernemers hebben de boeren nodig.”

Dat er de komende jaren boeren zullen stoppen, staat voor hem vast. „Dat gebeurt voortdurend. Tien jaar geleden hadden we in Gelderland 16.000 boeren, nu nog 8700. Wie stoppen wil, wil ik uitkopen. Maar alleen vrijwillig.”

De boeren applaudisseren. Met een lunchpakket van de bakker onder de arm klimmen ze in hun trekkers. De motoren draaien.

Even is er verwarring. Wie rijdt voorop? „Het wordt nu toch echt tijd dat we vertrekken!” Wim Fikse trommelt ongeduldig op het stuur van zijn Fendt 313 Vario. „We moeten om kwart voor negen in Doornspijk zijn. Daar wacht een hele groep collega’s.”

De 53-jarige melkveehouder is deze woensdag om half zes opgestaan. Hij heeft een kennis gecharterd om de negentig koeien te melken. Want Fikse gaat naar Stroe om samen met duizenden andere boeren te protesteren tegen de stikstofplannen die minister Christianne van der Wal eerder deze maand bekendgemaakt heeft.

Vooral het kaartje uit de plannen steekt. Boeren in heel Nederland moeten de komende jaren minder stikstof gaan uitstoten. In de buurt van natuurgebieden gaat het om forse percentages, tot wel 70 procent. Veel boeren zullen moeten stoppen, anderen zullen hun bedrijf moeten verplaatsen en weer anderen moeten op zoek naar nevenactiviteiten om hun inkomen op peil te houden.

Terwijl de stoet het dorp uitrijdt, staan overal langs de weg mensen de boeren uit te zwaaien. Sommigen steken hun duim omhoog, velen maken een foto of filmpje. Oldebroek staat achter zijn boeren.

Op weg naar Doornspijk, wijst Fikse naar een boerderij van een kennis. „Die moet volgens de kaart van Van der Wal 58 procent stikstof reduceren. Maar even verderop gaat het om 12 procent. De scheiding is heel grillig. Hoe dichter bij de Veluwe, hoe hoger het doel.”

Op het verzamelpunt, een weiland aan de Oude Molenweg, staan tientallen trekkers strak in het gelid op de Oldenbroekers te wachten. Twee rijen dik, voorzien van borden met teksten als ”Wij zijn de toekomst” en ”No farmers, no food” en omgekeerde Nederlandse vlaggen –teken van protest. Sommige teksten zijn minder fraai. Fikse is het niet overal mee eens. Zoals de uitspraken van voorman Mark van den Oever van de radicale actiegroep Farmers Defence Force, die de aanpak van de boeren vergeleek met de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog. „Met dat soort uitspraken verliezen we draagvlak onder de bevolking, terwijl we dat hard nodig hebben. Als we de sympathie van de burger verliezen, is de strijd kansloos. Terwijl de burger ook belang heeft bij een leefbaar platteland en voedselzekerheid.”

Toch werkt LTO, waar Fikse regionaal bestuurder van is, vandaag wel samen met FDF en een breed pallet andere landbouworganisaties. „Eendracht maakt macht. Als je geen krachten bundelt, wordt je tegen elkaar uitgespeeld.”

Dat neemt niet weg dat LTO zijn leden heeft opgeroepen vandaag herkenbaar te zijn. In zijn trekker heeft Fikse een stapel T-shirts met het logo van zijn organisatie liggen. „Die deel ik straks uit”, lacht hij.

Intussen heeft gedeputeerde Drenth op het weiland in Doornspijk nog een keer zijn toespraak gehouden. Ook hier enthousiaste reacties. Dan worden de trekkers weer gestart. Via binnenweggetjes vertrekt de colonne naar Nunspeet. Op weg naar Stroe.