De ontdekking is gedaan door amateurhistoricus Rob Dreesens (59), aldus Omroep Zeeland zondag. Hij deed al weken onderzoek naar de –toen nog zichtbare– kruistekens in muren van oude dorpskerken. „Vorige week liep ik langs de kerk in Oostkapelle. Daar is de toren recent op dramatische wijze gerestaureerd. Al de tekens zijn weg. Ditzelfde is eerder al in Meliskerke gebeurd. Bouwbedrijven wisten niet van de kruistekens af en hielden er geen rekening mee tijdens de restauratie.”

Daarom luidt de amateurhistoricus nu de noodklok. „Na restauratie van de torens gaan bouwbedrijven aan de kerkmuren beginnen. Daarin bevinden zich ook verschillende tekens. Er moet een protocol komen om meer verlies te voorkomen.”

Hoe groot is de schade?

„Het gaat om een tiental kerken in onder meer Aagtekerke, Biggekerke en Domburg. Hoewel nu voornamelijk kerken zijn verminkt, bevinden de tekens zich ook op de Abdij van Middelburg en op kasteel Westhove in Oostkapelle. De schade is niet te herstellen, omdat de tekens compleet zijn afgeschaafd.”

Wat betekenen deze metselaarskruizen?

„Men gebruikte ze tussen 1200 en 1700 enerzijds om kwade geesten te weren en anderzijds om een huis of kerk te beschermen. Rond de deurposten in de Abdij van Middelburg zie je bijvoorbeeld kleine kruistekens. De gedachte hierbij was dat je werd gezegend als je door de deur liep. Mensen waren erg bijgelovig. Ze gebruikten tekens omdat je als gewone burger niet kon lezen en de geestelijke in de kerk doorgaans niet verstond, vanwege het gesproken Latijn.”

Waarom bevinden de tekens zich zo veel op Walcheren?

„Hoewel de tekens door heel Europa te vinden zijn, zie je ze vooral veel op Walcheren. Op dat eiland drukte het rooms-katholieke geloof nadrukkelijk een stempel, juist omdat het afgesloten was van het vasteland. Overal waar het rooms-katholicisme veel invloed had, gebruikten mensen veelvuldig die tekens.”

Hoe erg is het dat ze verdwenen zijn?

„Bij bijvoorbeeld waterschade is er vaak sprake van overmacht. Maar deze onherstelbare schade had voorkomen kunnen worden. Als een restaurateur zijn huiswerk goed had gedaan, had hij de archeologische dienst erbij betrokken.”

Welke waarde hadden de metselaarskruizen?

„Je haalt niet zomaar beelden uit kerken of stadhuizen. De archeologische waarde daarvan voelen we wel aan. Maar het belang van deze tekens is net zo groot. Ook die zijn cultureel erfgoed. Al vanaf de bouw van de kerk zitten deze metselaarskruizen in de muren.”