Is hoge inflatie erg?
Is het erg? Die vraag wordt de laatste tijd vaak gesteld als het gaat over de zeer hoge inflatie in de eurozone en Nederland; niet door de gewone man of vrouw overigens. Afgelopen weken heb ik als keynotespreker enkele grote congressen mogen openen en telkens ging het onder meer over de huidige geldontwaarding.
Na afloop hadden de aanwezigen veel vragen over de inflatie. Dat leverde vaak mooie gesprekken op. Maar of de inflatie erg is, werd mij niet één keer gevraagd. Men voelt gewoon aan dat die erg ís. Veel mede-economen en zelfbenoemde economen stelden mij deze vraag juist wel. En dat mag je best, vind ik, uiterst treurig noemen.
Uiterst treurig omdat duizenden jaren geschiedenis met talloze periodes van hoge inflatie in landen, regio’s of zelfs wereldwijd én de bijbehorende economische en maatschappelijke gevolgen, blijkbaar aan hen voorbij zijn gegaan. De ontwrichtende werking van hoge inflatie voor de economie en de samenleving, is in vergetelheid geraakt. Logisch ook, als ik u vertel dat lessen uit de economische geschiedenis niet of nauwelijks onderwezen worden in het economisch onderwijs.
Treurig of niet, telkens wanneer ik die vraag kreeg, gaf ik keurig antwoord in de hoop de onwetendheid een beetje uit te kunnen gummen. Hoge inflatie zorgt er al snel voor dat de koopkracht van grote groepen mensen erop achteruit gaat omdat de stijging van het inkomen de stijgende prijzen niet bijhoudt.
Hoge inflatie zorgt er ook voor dat de consument, mede door het bovenstaande, somberder wordt. Een sombere consument houdt de hand op de knip. Aangezien consumptie van huishoudens de kurk is waar een economie op drijft, betekent dat een neerwaartse druk op economische groei.
Hoge inflatie zorgt ervoor dat beleggers hogere rentes vragen als ze geld uitlenen aan bedrijven en huishoudens. Dat op zijn beurt remt investeringen af, wat geen goed nieuws is voor de werkgelegenheid.
Hoge inflatie leidt tot extra veel onzekerheid over de toekomst. Hoe hoog zal het werkelijke inkomen zijn? Heb ik nog een baan over een jaar? Dit soort vragen kunnen onmogelijk worden beantwoord. Daarom besluiten veel burgers en ondernemers om dan maar minder te kopen en te investeren. Ze gaan dus meer sparen, wat de economische groei afremt.
En dat zijn dan nog maar slechts de economische gevolgen van hoge inflatie. Er zijn ook nog maatschappelijke kosten. Hoge inflatie leidt tot meer ongelijkheid, in zowel inkomens als vermogens. Dat kan voor spanningen in de maatschappij zorgen. Nieuwe politieke partijen ruiken hun kans, inspelend op het gevoel van ontevredenheid en boosheid. Hierdoor komen groepen tegenover elkaar te staan. De kiezer, boos en verontwaardigd als die is, verliest zijn vertrouwen in de traditionele partijen en kiest voor een van de nieuwkomers, met politieke versplintering als gevolg. Hierdoor wordt het lastiger het land te besturen en het economisch beleid te bepalen. Dat helpt de economische groei vaak niet bepaald.
Is hoge inflatie erg? Jazeker!
De auteur is hoofdeconoom bij OHV Vermogensbeheer