Hoe stikstofcrisis zich al drie jaar voortsleept
Drie jaar sleept de stikstofcrisis zich inmiddels voort. De beleidsvorming gaat nu naar een climax.
2019
- 29 mei: De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State zet een streep door het Programma Aanpak Stikstof (PAS).
- 12 juli: Landbouwminister Schouten vraagt een commissie onder leiding van oud-minister Remkes te onderzoeken hoe om te gaan met de uitstoot van stikstof en de vergunningverlening voor projecten in de buurt van beschermde natuurgebieden.
- 25 september: De commissie-Remkes brengt haar eerste advies uit: „Niet alles kan.”
- 1 oktober: Boeren protesteren op het Malieveld tegen plannen die hun bestaan bedreigen. Meerdere landelijke en provinciale protestacties volgen. Op 30 oktober protesteren ook bouw- en infraondernemers, baggeraars en hoveniers.
- 13 november: Het kabinet maakt ruimte voor de realisatie van 75.000 woningen in 2020 en zeven projecten in de infrastructuur door de maximumsnelheid op autosnelwegen te verlagen van 130 naar 100 km/u, de ammoniakuitstoot via het eiwitgehalte in veevoer te verlagen en de saneringsregel voor de varkenshouderij uit te breiden. De maatregelen gaan in maart 2020 in.
2020
- 24 april: Minister Schouten kondigt maatregelen aan voor versterking van de natuur en het terugdringen van de stikstofuitstoot. Volgens de commissie-Remkes schiet de aanpak tekort.
- 3 juli: Boeren protesteren tegen de veevoernorm. Volgens hen komt de melkproductie en de gezondheid van koeien in gevaar.
- 19 augustus: Schouten blaast de voermaatregel af. De norm blijkt te weinig stikstofwinst op te leveren gezien de extreme droogte.
- 17 december: De Tweede Kamer neemt de nieuwe stikstofwet aan, de Eerste Kamer volgt op 9 maart 2021. De stikstofuitstoot moet in 2030 zo laag zijn dat dan de helft van de Natura 2000-natuurgebieden niet langer wordt bedreigd. In 2035 moet dat het geval zijn in 74 procent van de gebieden.
2021
- 24 mei: Bouwend Nederland, LTO Nederland, Natuurmonumenten, Natuur & Milieu, VNO-NCW en MKB Nederland presenteren een plan dat zou leiden tot een reductie van de stikstofuitstoot van 40 procent in 2030, mits het Rijk minimaal 1,7 miljard per jaar investeert. De plannen volgen elkaar snel op. Zo oppert de Leidse hoogleraar Erisman het inkrimpen van de veestapel in de Gelderse Vallei en het Groene Hart.
2022
- 2 april: De regering kondigt aan de stikstofaanpak te intensiveren. Boeren die eerder stoppen, krijgen een hogere vergoeding. Het onteigenen van veehouderijen bij gevoelige natuur is niet langer taboe.
- 11 mei: Veehouders die willen stoppen, kunnen met een nieuwe opkoopregeling 100 procent van de te schrappen dierenrechten én het volledige waardeverlies van de productiecapaciteit vergoed krijgen, volgens de conceptregeling van minister Van der Wal (Natuur en Stikstof). Het kabinet wil dat beweiden en bemesten „zo min als mogelijk vergunningplichtig wordt.”
- 30 mei: Boeren houden deze dag hun koeien op stal om te protesteren tegen een mogelijke verplichting om de dieren niet meer zonder vergunning de wei in te mogen laten gaan.
- 10 juni: Het kabinet bespreekt nieuwe voornemens om de stikstofuitstoot te verkleinen. Boeren noemen de plannen eenzijdig en onhaalbaar.