Je kunt Libanon niet echt begrijpen als je de rol van Hezbollah niet begrijpt. De sjiitische ”partij van Allah”, zoals de naam zegt, is al decennia de machtigste groepering in Libanon. Dat blijkt vooral bij de gewapende tak. Die is supermachtig en vecht onder meer in Syrië aan de kant van Assad. Maar vooral vecht Hezbollah tegen Israël.
Ook politiek is Hezbollah al lange tijd een van de belangrijkste factoren in Libanon. De afgelopen jaren had de partij afspraken gemaakt met een heel scala aan bevriende partijen, waardoor Hezbollah een sterke machtspositie had verkregen. De belangrijkste van die bevriende partijen was de christelijke Vrije Patriottische Beweging van president Michel Aoun.
Maar vorige week gebeurde er iets opmerkelijks. Er waren verkiezingen in Libanon en Hezbollah was een duidelijke verliezer. Voor het eerst vormt de partij samen met de bevriende fracties geen meerderheid meer in het Libanese parlement.
De macht van Hezbollah brokkelt langzaam af, onder meer doordat Hezbollah in Libanon geen oplossingen heeft weten te bieden. Het land staat er economisch slechter voor dan in lange tijd het geval is geweest en de kiezer is dat zat.
Wat betekent dit verlies? Allereerst is het goed nieuws voor de talloze Hezbollah-critici – zowel in als buiten Libanon. Als de invloed van Hezbollah minder wordt, betekent dat automatisch ook minder macht in Libanon voor de grote sponsor van Hezbollah: Iran. Het is namelijk Iran dat, via Hezbollah, een stevige vinger in de Libanese politiek heeft.
Libanon is door zijn tot op het bot verdeelde samenleving altijd al een dankbare prooi geweest voor buitenlandse roofdieren. Dat betreft niet alleen Iran. Ook de soennitische Golfstaten, met Saudi-Arabië voorop, proberen sinds jaar en dag de Libanese verdeeldheid in hun voordeel te gebruiken. Nu Hezbollah een gevoelige klap heeft gekregen, kun je er dus op rekenen dat Saudi-Arabië zijn inspanningen zal verdubbelen om de positie van Iran in Libanon over te nemen. Een groeiende groep Libanezen, inclusief veel christenen, hebben dat liever dan aan het handje van Teheran lopen.
Maar geen misverstand; ook na de verkiezingen blijft Hezbollah een machtige partij in Libanon. Door het verlies zal Hassan Nasrallah, de leider, hopelijk wél gedwongen zijn om meer de dialoog te zoeken. Heel misschien leidt dat er op de lange termijn zelfs toe dat de gewapende tak moet inbinden. Dat zou geweldig nieuws zijn.
Het slechte nieuws is echter dat Libanon sinds de verkiezingen politiek gezien nog meer versplinterd is geraakt dan het al was. De komende tijd zal er hard gestreden worden om politieke invloed door zo’n beetje alle partijen. Groot kans dat de Libanese politiek voor de komende tijd volledig verlamd zal zijn, en dat is wel het laatste wat het verpauperende land nu kan gebruiken.