„Het is vooral intimideren wat Rusland hier doet”, meent prof. Michael Kemper. Naast Lavrov sloeg ook Poetin deze week een felle toon aan. Hij zei woensdagavond dat een Russische reactie op inmenging in het conflict met Oekraïne „razendsnel” zal zijn. Volgens de hoogleraar Oost-Europese Studies probeert het Kremlin door deze dreigende uitspraken twijfel te zaaien in het westen over de steun aan Oekraïne.

„In de jaren 80 bestond er in Europa een invloedrijke vredesbeweging, die tegen kernwapens streed. Momenteel is er enorm draagvlak voor wapenleveranties aan Oekraïne, eigenlijk onder het hele politieke spectrum. Lavrov wil graag die steun laten afbrokkelen, bijvoorbeeld door dit soort uitspraken” denkt Kemper, die aan de Universiteit van Amsterdam verbonden is.

Solidariteit

Toch zal de tactiek van Rusland momenteel niet slagen, verwacht Kemper. „Omdat de solidariteit met Oekraïne in westerse landen groot is.”

Volgens Kemper kunnen de woorden van Lavrov niet zomaar terzijde worden geschoven. „Ik zie dat Russische politici de dingen die ze in speeches zeggen, ook uitvoeren. Kijk alleen al naar de strijd in Oekraïne. Poetin wil het land als staat elimineren, en daar handelt hij ook naar. Dus in zekere zin is zo’n uitspraak over een Derde Wereldoorlog wel beangstigend.”

Toch gaat de hoogleraar niet mee in de „Russische retoriek” dat het Westen olie op het vuur gooit door de steun aan Oekraïne. „Als de Westerse wapenleveranties ophouden, staakt Rusland wellicht te dreigen met het gebruik van nucleaire wapens. Maar de oorlog in Oekraïne stopt er absoluut niet door.”

Angst

Prof. Bertjan Verbeek, hoogleraar internationale betrekkingen aan de Nijmeegse Radboud Universiteit, denkt dat de dreigende taal vanuit het Kremlin vooral is ingegeven door angst. Volgens Verbeek is Rusland enerzijds bang voor de versterking van Oekraïne door het Westen. Die kan het succes van de directe militaire doelen van Rusland, bijvoorbeeld in de Donbasregio, bemoeilijken.

Anderzijds, meent Verbeek, heerst er in Rusland angst voor de suggestie van de Verenigde Staten de militaire macht van Rusland op de lange termijn te willen uitputten. Daarbij doelt hij onder meer op de uitspraak van de Amerikaanse minister van Defensie, Lloyd Austin. Die zei woensdag „een verzwakt Rusland” te willen zien.

Net als Kemper vindt ook Verbeek dat het Westen de wapenleveringen aan Rusland niet moet stoppen. „Om het menselijk leed zo snel mogelijk te stoppen, is een staakt-het-vuren gewenst. Dat vereist volhardende steun aan Oekraïne, maar ook aandringen op concessies door beide partijen.”