Werken met autisme
Tijd is kostbaar. Waar zijn we druk mee tussen 7.00 en 19.00 uur?
„Het begon allemaal in 2010. In de weekenden kregen wij in ons ouderlijk huis in Rhenen een jongere met autisme te logeren. Het bleef er niet bij één. Zo is zorgboerderij Buitenhorst geboren. Binnen korte tijd groeide deze uit tot een centrum voor autisme waar steeds meer jongeren met een diagnose in het autismespectrum een rustige plek vinden om zich te ontwikkelen.
In 2016 konden wij een tweede vestiging tussen Bennekom en Veenendaal aankopen. Daar komen veel jongeren uit de Gelderse Vallei. In Rhenen hebben we vooral jongeren uit de Betuwe.
Buitenhorst is door de jaren heen een echt familiebedrijf geworden. Mijn broer is nogal technisch aangelegd en startte onder de vlag van Buitenhorst leer-werkbedrijf Greenbasic. Het betreft een groothandel in knutselmateriaal en hout op maat voor scholen, bedrijven en particulieren.
Toen ik zelf in 2017 klaar was met mijn opleiding wilde ik een leer-werkbedrijf beginnen in de catering. Dat begon net te lopen toen corona roet in het eten gooide.
We hebben het roer omgegooid naar een bedrijf dat Buitenhorst Vers&Smakelijk heet. Jongeren met autisme helpen nu met het bakken van taarten en andere soorten banket. Of ze maken belegde broodjes klaar voor bedrijven. Voor de kerstdagen van 2021 zijn er zo’n 750 kerstpakketten samengesteld. De producten komen ook in de boerderijwinkel te liggen die sinds september vorig jaar is geopend.
De laatste tak van sport op de locatie in Bennekom is Buitenhorst Outdoor. Een voormalige militair doet met de jongeren allerlei sportieve activiteiten.
Als zo’n jongere met autisme zich aanmeldt, gaan wij kijken waar we het beste bij aan kunnen sluiten. Iemand die een beetje technisch is, komt bij Greenbasic terecht. Als hij daarnaast ook van een sportieve uitdaging houdt, kan hij aansluiten bij Buitenhorst Outdoor. Een ander heeft daar misschien niets mee, maar vindt het wel leuk om in de keuken aan de slag te gaan. Zo vangen we nu in totaal zo’n 120 jongeren op, zo’n 80 jongens en 20 meiden. Prachtig werk om te doen.”
Bakken of verkopen?
„Sinds september hebben we hier een boerderijwinkel waar ik ook regelmatig achter de kassa sta. Maar het liefst ben ik toch in de keuken bezig met drie of vier jongeren. We bakken daar allerlei soorten taarten, cakes en koeken. Door middel van foto’s weten de jongeren precies welke handelingen ze moeten verrichten om bijvoorbeeld op de juiste manier heerlijke belegde broodjes klaar te maken.
Ook bereiden we allerlei soorten maaltijden. We zitten hier dicht bij de nieuwbouwwijken van Veenendaal-Oost. Als mensen geen tijd hebben om te koken kunnen ze hier een gezonde en smakelijke maaltijd kopen die ze alleen nog maar even in de oven hoeven op te warmen. Hoewel ik geen achtergrond heb als bakker of als kok, blijk ik toch wel gevoel te hebben voor wat lekker is en wat niet.”
Belonen of straffen?
„Straffen doen wij niet. Dat werkt averechts bij deze jongeren. Negatief gedrag heeft altijd een achtergrond. Dan spelen er bijvoorbeeld bepaalde emoties. We gaan terug naar de oorzaak om het gedrag te leren begrijpen.
Belangrijk is dat een jongere inzicht krijgt in zijn of haar eigen gedrag. Daarom benoem ik het wel, meestal achteraf op een rustig moment een-op-een. Ik probeer dan door de autismebril naar de situatie van de jongere te kijken.
Pas moest ik een jongen uit zijn bed bellen, omdat hij er om 9.00 uur nog niet was. Als hij dan om 9.30 uur binnenkomt, kun je hem hierop aanspreken, waarbij de kans op stagnatie ontstaat. Beter is om hem positief te benaderen met: Fijn dat je er bent! Op een later tijdstip ga je terug naar de reden waarom hij te laat was.”
Zorg of begeleiding?
„Met het diploma sociaal agogisch werk kun je ook aan de slag in de gehandicaptenzorg, maar ik koos liever voor het begeleiden van jongeren met de diagnose autismespectrumstoornis (ASS).
Het mooie daarvan vind ik dat ik jongeren kan begeleiden naar een opleiding of een vaste baan.
Ik heb hier een jongen gehad die op school helemaal vastgelopen was en de hele week thuis op de bank zat. Hij kon eerst hier de hele week aan de slag, daarna met de juiste begeleiding één dag naar school en vier dagen hier. Inmiddels gaat hij twee dagen naar school en is hij de andere dagen hier.
Andere jongeren hebben we aan een vaste baan kunnen helpen. Jongeren met autisme zijn leerbaar en kunnen groeien in hun ontwikkeling.”
