Het is niet voor het eerst dat het Iraanse kernprogramma met geweld wordt gedwarsboomd. Diverse vooraanstaande atoomwetenschappers komen op onverklaarbare wijze om het leven. Computervirussen leggen geheime opwerkingsfabrieken lam. En in diezelfde installatie in Natanz verwoest een enorme ontploffing in juli 2020 een aanzienlijk deel van het complex.

Niemand stelt zich ooit officieel verantwoordelijk voor deze acties. Maar het is wel duidelijk wie er belang bij sabotage van het Iraanse programma heeft. In het algemeen de hele internationale gemeenschap, want kernwapens in handen van een radicaalislamitisch regime in Teheran vormen een bedreiging voor de hele wereld.

Voor Israël geldt die dreiging echter in het bijzonder. Het Iraanse leiderschap heeft er nooit een geheim van gemaakt dat de „zionistische entiteit” geen bestaansrecht heeft in het Midden-Oosten. In letterlijke bewoordingen is de Joodse staat te verstaan gegeven dat hij „van de kaart dient te worden geveegd.”

Dus als er berichten binnenkomen over vermoorde kernwetenschappers, opgeblazen atoominstallaties en in de war gestuurde Iraanse computers, gaat de verdenking al snel naar Israël uit. Daar hoeft Jeruzalem overigens zelf doorgaans niets voor te doen. Want in de meeste gevallen wijst Teheran al direct met de beschuldigende vinger naar zijn aartsvijand. Met alle mogelijke beloften van wraak van dien.

Tegelijkertijd bekruipt je altijd het gevoel hoe je je tot dit soort nieuws moet verhouden. De verleiding is groot om mee te gaan in een euforische stemming over nieuwe heldendaden van Israëlische spionnen in het veld die straks weer enkele hoofdstukken in het zoveelste spannende boek over de Mossad zullen beslaan. Geen misverstand: over de moed en het patriottisme van deze agenten bestaat geen enkele twijfel. Maar zij vormen wel deel van een grotere werkelijkheid.

Vertwijfeld

Die werkelijkheid bestaat inderdaad uit een fundamentalistisch regime dat ongezonde regionale en nucleaire ambities koestert en de wereld voortdurend tegen zich in het harnas jaagt. Diezelfde realiteit gebiedt ook te zeggen dat Israël zich geen enkele illusie over de goede bedoelingen van Iran hoeft te maken. Alleen al de manier waarop de Islamitische Republiek de Joodse staat via gelijkgezinde bondgenoten militair in de tang probeert te nemen, spreekt boekdelen.

Tegelijkertijd gaan achter die façade van kale nieuwsberichten ook miljoenen gewone mensen schuil. Aan beide kanten. Iraniërs die zich vertwijfeld afvragen wat hun leiders bezielt om het conflict over het atoomprogramma zo hoog op te spelen dat zij al jarenlang met knellende strafmaatregelen zitten opgescheept. En Israëliërs die voor een schijnbaar onvermijdelijke oorlog met Iran worden klaargestoomd.

En dat zijn heus niet alleen toespraken van politici of analyses in de media. Het is ook bittere werkelijkheid. Onlangs bezocht ik het Shaare Zedekziekenhuis in Jeruzalem. Een deel van het complex had de afgelopen anderhalf jaar dienst gedaan als Covid-afdeling. „Dit was eigenlijk gereserveerd voor het geval er oorlog met Iran uitbreekt”, vertelde de voorlichter.

Dit artikel is onderdeel van de oudejaarsbijlage.