Gaat Nederland ongevaccineerden uitsluiten? Het demissionaire kabinet wil die kant op. De politieke discussie is in volle gang. Vier vragen.
Wat wil de regering precies?
Minister De Jonge bereidt een wet voor die regelt dat het coronatoegangsbewijs in sommige gevallen alleen geldig is als iemand is gevaccineerd of van een coronabesmetting genezen is verklaard (2G). Nu geeft een coronapas ook toegang als iemand is getest (3G).
In eerste instantie wil het kabinet dat ongevaccineerden straks niet meer terechtkunnen in de horeca (tenzij ze een vaste zitplaats krijgen toegewezen) en bij grote evenementen. Maar op termijn zou de pas ook kunnen gelden in ander sectoren als de Kamer daarmee akkoord gaat. De inzet van de huidige 3G-coronapas is per slot van rekening ook meerdere keren verruimd.
Verder wil het kabinet de coronapas (met 3G) uitbreiden naar de niet-essentiële detailhandel (onder meer kleding en woninginrichting), en de niet-essentiële dienstverlening (pretparken en dierentuinen en bepaalde contactberoepen).
Tevens wil het kabinet werkgevers de mogelijkheid geven om een coronapas (met 3G) te verplichten voor hun werknemers. Tot slot moet de pas ook in het middelbaar en hoger onderwijs kunnen worden toegepast.
Bestaat voor deze ingrijpende plannen een meerderheid in de Tweede Kamer?
Dat moet de komende dagen blijken. Dinsdag slaat de Tweede Kamer de eerste piketpaaltjes. Demissionair zorgminister De Jonge wil het wetsvoorstel dat ongevaccineerden moeten beperken in hun bewegingsvrijheid volgende week indienen, behandelen en in stemming laten brengen.
Als de Kamer akkoord gaat met die planning zal het dus over ruim een week duidelijk zijn of er een meerderheid is. Daarna moet ook de Eerste Kamer de wet nog goedkeuren.
Welke fracties steunen de voornemens?
De Tweede Kamer heeft zich steeds verzet tegen het uitoefenen van drang op ongevaccineerden, bijvoorbeeld door hun bewegingsvrijheid in te perken, op VVD en D66 na. Deze twee fracties zijn dus op voorhand bereid De Jonge te steunen. Het CDA hield maandag de kaarten nog tegen de borst, maar tot dusver stemde de partij altijd royaal in met de voornemens van partijgenoot De Jonge.
De vierde coalitiepartner van het demissionaire kabinet, de ChristenUnie, liet maandag weten principiële bezwaren te hebben tegen een 2G-pas. De fractie vreest dat het voorstel zal leiden tot een verdere polarisatie in de samenleving. CU-Tweede Kamerlid Mirjam Bikker presenteerde een tegenvoorstel: een 1G-beleid. Daarin is niet de vaccinatiestatus bepalend, maar het testresultaat.
Is er dan nog wel zicht op voldoende steun?
Ja, een meerderheid is op dit moment niet uit te sluiten. Dinsdagmorgen stak in elk geval de PvdA het kabinet alvast de helpende hand toe. Dat deed de fractie ook al in september bij de invoering van de coronapas. De PvdA wil met „een open blik kijken naar 2G”, stelde PvdA-Kamerlid Atje Kuiken in een interview met de Volkskrant. Wat haar betreft mag 2G alleen gaan gelden voor plekken die anders gesloten zouden blijven. De partij wil de strengere coronapas dus niet toepassen op essentiële winkels en diensten: dus niet in de supermarkt, overheidsgebouwen en op de werkvloer. Verder eist de PvdA een betere controle op plekken waar de coronapas geldt.
Onduidelijk is nog wat de PvdA vindt van de invoering van de 3G-coronapas op de werkvloer. Als de partij dat wetsvoorstel niet steunt, zal het kabinet op zoek moeten naar andere fracties. Maar dat zal lastig zijn. Fracties aan de rechterzijde van het politieke spectrum zijn sowieso tegen. Linkse partijen zullen zwaar mee laten wegen dat de vakbonden een eventueel coronapaspoort voor de werkvloer niet zien zitten.
