Dossiers en monden blijven dicht. Zelfs Donald Trumps voormalig adviseur Steve Bannon, altijd goed voor stevige uitspraken, moet zijn kiezen op elkaar houden. Zo probeert de oud-president het onderzoek naar de bestorming van het Capitool naar zijn hand te zetten.
Als het aan het Huis van Afgevaardigden ligt, verdwijnt Bannon achter de tralies. De vroegere vertrouweling van Trump weigerde vorige week te verschijnen voor de commissie die de rellen van 6 januari bij en in het Capitool onderzoekt.
De meerderheid van het Huis vindt dat Bannon zich daarmee schuldig heeft gemaakt aan minachting van het Congres. Vandaar dat het donderdag minister Garland van Justitie heeft gevraagd Bannon vast te zetten. Hij kan een straf krijgen van minimaal een maand en maximaal een jaar.
Losbarsten
De onderzoekscommissie wilde Bannon horen over zijn rol in de aanloop naar 6 januari en over de communicatie tussen hem en Trump op de dag zelf. In een brief aan het Congres schreef de commissie dat Bannon voor de bestorming al uitlatingen in het openbaar deed, waaruit het leek alsof hij meer wist over het aanstaande geweld. Bannon zei een dag voor de aanval op het Capitool in zijn podcast dat „de hel” zou losbarsten en dat men iets zou meemaken wat nog nooit was vertoond.
Bannon beriep zich bij zijn weigering om te verschijnen voor de onderzoekscommissie op het ”executive privilege” van de president. Dat is het recht van een president om informatie uit vertrouwelijke gesprekken geheim te houden.
Over de vraag of Trump en zijn medewerkers zich daarop kunnen beroepen, zijn juristen in de VS het niet eens. De meerderheid vindt dat beroep onterecht. Zij stelt dat het executive privilege een recht is dat alleen de zittende president heeft. Wel is het gebruikelijk dat die ook de stukken van zijn voorgangers afschermt om het Congres op afstand van het Witte Huis te houden.
President Joe Biden kiest echter in dit geval niet voor die lijn. Hij vindt de bestorming van het Capitool zo ernstig en zo’n unieke gebeurtenis dat alles op tafel moet. „Er lijkt sprake te zijn geweest van machtsmisbruik, waardoor de democratie zelf in gevaar kwam”, zo formuleerde het Witte Huis het de afgelopen week. Twee weken geleden gaf Biden al opdracht de relevante stukken uit het presidentiële archief aan de commissie te overhandigen.
Ondermijnen
Afgelopen dinsdag kondigde Trump aan naar de rechter te stappen om de vrijgave van de bewuste documenten te blokkeren. Hij wil ook niet dat andere medewerkers getuigen voor de commissie. Vooralsnog zijn er naast Bannon nog drie anderen gedagvaard, onder wie Trumps stafchef van het Witte Huis, Mark Meadows. Op dit moment is nog niet geheel duidelijk of zij net als Bannon zullen weigeren te komen.
Volgens Trump gebruikt de regering Biden het onderzoek om zijn politieke vooruitzichten in de toekomst te ondermijnen. „Dit is het gebruik van macht van de overheid om ‘Trump’ en onze Make America Great Again-beweging het zwijgen op te leggen”, zei de ex-president vorige week.
Trump vindt dat de onderzoekscommissie van het Congres veel te veel documenten opvraagt, die bovendien niet allemaal in verband te brengen zijn met de Capitoolbestorming. Hij zegt dat het onderzoek onwettig en te veelomvattend is en spreekt van een ”fishing expedition”, een term die wordt gebruikt wanneer zo veel mogelijk stukken worden opgevraagd zonder dat precies duidelijk is waarnaar wordt gezocht.
Tralies
Overigens is het nog maar de vraag of Bannon werkelijk achter de tralies gaat. Door een rechtszaak te beginnen, gebruikt Trump een vertragingstactiek. Zo’n proces kan maanden duren. En als volgend jaar de Republikeinen bij de Congresverkiezingen weer een meerderheid in het Huis van Afgevaardigden zouden krijgen –wat niet is uitgesloten– zou het onderzoek naar de bestorming wel eens snel beëindigd kunnen zijn.