Stoomerette De Toren aan de Lammermarkt in Zierikzee staat te koop. De stomerij, een begrip in het stadje, is sinds 1 mei voorgoed dicht. „Door de coronacrisis verloor ik zeventig procent van mijn omzet”, vertelt eigenaresse Karla Feleus. „Dat is op den duur niet vol te houden. Toen op Goede Vrijdag ook een zeventien jaar oude chemische reinigingsmachine het begaf, besloot ik er een punt achter te zetten. Dat was de druppel, want het zou mij vele duizenden euro’s hebben gekost om het apparaat te laten herstellen.”

Spijkerbroek

Het besluit doet pijn, zegt Feleus, maar ze kon niet anders. „Zoveel klanten bleven het afgelopen jaar weg”, vertelt ze. „Opeens moest ik veel minder pakken reinigen, omdat veel mannen thuis gingen werken - en dat doe je toch liever in spijkerbroek. Bruiloften werden uitgesteld, begrafenissen werden kleinschalige plechtigheden, er waren veel minder feestelijkheden in de decembermaand, het kerkbezoek nam af. Allemaal redenen waarom ik minder vraag kreeg van mensen om hun nette kleding te reinigen. Maar er gingen ook minder mensen op wintersport, ik heb dus in de voorbije winter veel minder skipakken gereinigd dan in andere jaren. Vanuit de horeca was er natuurlijk ook minder vraag.”

Ze vervolgt: „Je ziet door dat thuiswerken ook dat mensen meer gelegenheid hebben om thuis zelf kleding te reinigen en te strijken in plaats van dat ze het uitbesteden. Wasmachines worden intelligenter en er zijn steeds meer stoffen op de markt die je makkelijk zelf kunt wassen in je wasmachine.”

Feleus’ trouwe klanten zullen haar missen getuige de vele bossen bloemen, kaartjes, chocolaatjes en flessen wijn die ze heeft gekregen. „Dat was hartverwarmend.” Ze erkent wel dat ook los van corona de tijden veranderen voor de stomerijbranche. „Vroeger had iedereen een zondags pak, waar je heel zuinig op was en dat je een of twee keer per jaar liet stomen. Die kleding droeg je alleen op de zondag en bij speciale gelegenheden. Nu trekken we aan waar we zin in hebben en als dat na een jaar uit de mode is, kopen we iets nieuws.”

Sappelen

Vóór corona was Feleus helemaal niet van plan om al te stoppen; ze staat nochtans volledig achter haar beslissing. „Er is nog zoveel onzeker, ik zou niet weten wanneer we het oude normaal weer terug krijgen. Als ik die kapotte machine wél had gerepareerd had ik die uitgave misschien nooit terugverdiend. Ja, misschien met veel sappelen en dingen ernaast doen. En tot je 75ste kun je dit werk sowieso niet doen, want het is lichamelijk zwaar.”

Anekdotes om op terug te kijken heeft Feleus genoeg. Zoals die keer dat ze 6.475 gulden cash vond in de zak van een pak van een slager. „Die man had het geld naar de bank willen brengen, in plaats daarvan bracht zijn vrouw het pak naar onze stomerij. Als vindersloon kregen we een stuk biefstuk van een pond.”

serie Werk & corona​

Deel 24 van een serie artikelen waarin mensen vertellen welke gevolgen de coronacrisis heeft voor hun werk. Volgende week maandag deel 25.